Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM), “Havayolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik”te yaptığı değişiklik ile teknik ve operasyonel nedenlerle geciken uçuşlar için havayolu şirketlerine yolculara tazminat ödeme mecburiliği getirdi. Son varış yerine 3 saat yahut daha fazla müddet geciken yolcular, tazminat talebinde bulunabilecek.
Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği ile ilgili konuşan Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sami Aksoy, “Daha evvel tazminat sırf uçuş iptallerinde ve uçağa alınmama üzere durumlarda ödeniyordu. Lakin artık rötar durumunda da yolcunun tazminat talep etme hakkı olacak. Bu hakkı belirten yönetmeliğin 7. hususunda, planlanan son varış yerine 3 saat ve daha fazla müddette ulaştırılması halinde yolcunun tazminat hakkını ve bilet değişikliği, iadesi hakkını kullanabileceği belirtilmiş. Tazminat hakkında bir sorun yok lakin yolcunun varış yerine vardıktan sonra elde ettiği bu hakla bilet değişikliği yahut iptali yapması mümkün olmayacak. 7. husustaki bu ayrıntı gözden geçirilmeli” dedi.
Tazminat ölçüsü değişmedi, döviz kuru aslı getirildi
Tazminat ölçülerinde bir değişiklik yapılmadığına dikkat çeken Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sami Aksoy, “8. hususta yönetmelikteki tazminat ölçüleri, iç çizgi uçuşlarda 100 Euro, dış sınırlarda ise; 0-bin500 km ortası 250 Euro, bin 500-3 bin 500 km ortası 400 Euro, 3 bin 500 km ve üzeri uçuşlarda ise 600 Euro olarak geçiyor. Yalnızca, biletin satın alındığı andaki TCMB kuru yerine tazminatın ödendiği an TCMB döviz kurunun temel alınması prensibi getirildi. İç çizgiler için tazminat ölçüsünün yüksek olduğunu, Euro bazında tazminatta ısrar edilmemesi gerektiğini düşünüyorum” dedi.
“Rötar gerçekleştikten sonra değişim hakkı bir işe yaramayacaktır”
Yapılan temel değişikliğe değinen Doç. Dr. Aksoy, “Buna göre, havayolu şirketi kendi işletmesel kusur ve kararlarına binaen yolcunun 3 saati aşan bir vakitte varış havalimanına ulaşmasına sebebiyet verirse bu durumda yolcuya üstte bahsi geçen tazminatları direkt ödemek zorundadır. Bu noktada yolcunun ne emelle seyahat ettiği, ziyan görüp görmediği, bir aktifliği, aktarmayı, merasimi, programı kaçırıp kaçırmadığı kıymetsizdir. Elbette maddi yahut manevi ziyan gören bir yolcu aşan ziyanını, tekrar de havayolu şirketinden taşıma hukukunun sonları dahilinde talep edebilir” diye konuştu.
Yönetmelikteki mana karmaşasına dikkat çeken Doç. Dr. Aksoy şunları söyledi: “Değişiklik öncesi tüzel durumda yönetmelikte tehir/rötar durumlarında tazminat hakkı yoktu ve fakat Avrupa Birliği Adalet Divanının kararları kapsamında uzun rötarlarda tazminat hakkı verilmesi tartışmaları yapılmaktaydı. En azından bu değişiklik ile tartışmalar bir nebze sona erdirilmiş oldu. Farklı bir problem olarak, kararın uygulanabilmesi için “yolcunun planlanan son varış yerine 3 saat ve daha fazla müddette ulaştırılması” gerekir. Değişiklik ile yolcuya hak olarak bahşedilen 9. unsurdaki bilet değişikliği ve iadesi üzere imkanlar bilhassa seyahat öncesi bildirilen rötarlarla alakalıdır. Yolcu vardığında bunların bir manası kalmaz. Bu noktada, sanki 9. husus yerine, hizmet (yiyecek, konaklama, iletişim) hakkına yollama yapılması gerekmez miydi sorusu akıllara gelmektedir. Sonuçta yapılan değişikliğin nasıl uygulanacağı ilerleyen günlerde ortaya çıkacak tahminen de yönetmelik yine değiştirilecektir.” – İZMİR