Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakan Yardımcısı Zafer Demircan, deniz üstü rüzgar gücünün sisteme dahil edilmesinin stratejik maksatlar ortasında olduğunu belirterek, “Bu noktada Bakanlığımız tarafından orta ve uzun vadeli planların oluşturulması, pilot niteliğinde projelere takviye verilmesi, düzenleyici çerçeve ve müsaade süreçlerinin daha kolaylaştırılması, uzun vadeli liman planlamasının yapılması ve yerli tedarik zincirinin gelişiminin desteklenmesi üzere teklifleri de dikkate alıyoruz.” dedi.
Demircan, “Türkiye Deniz Üstü Rüzgar Gücü Konferansı”nın açılışında, Türkiye’nin “2053 net sıfır hedefi” doğrultusunda, yenilenebilir güç, hidrojen ve nükleer güç kullanımını artırmayı, doğal gazı da bir geçiş yakıtı olarak kullanmayı planladıklarını söyledi.
Temiz güce geçişi kolaylaştırmada siyaset uygulamalarının değerine değinen Demircan, bu noktada milletlerarası finans kuruluşlarının finansman takviyelerine dikkati çekti.
Demircan, Dünya Bankasının takviyesiyle Türkiye’ye toplam 70 milyon dolarlık imtiyazlı finansmanın iklim yatırım fonları tarafından sağlandığını anımsatarak, “Bu finansman TEİAŞ’ın iletim sistemini dönüştürmek için daha evvel Dünya Bankası tarafından çıkan 1,5 milyar dolarlık kredinin birinci 750 milyon dolarlık kısmının kaldıracı olacak. Uluslararası Finans Kurumu ile Avrupa İmar ve Kalkınma Bankasının 300 milyon dolarlık özel bölüm yatırımlarının önünü açacak.” diye konuştu.
Toplam 80 milyar dolarlık bir yatırım gereksiniminin öngörüldüğü Türkiye’nin Yenilenebilir Güç 2035 Yol Haritası’na nazaran, 2035’e kadar güneş ve rüzgar enerjisi kurulu gücünün 4 katına çıkartılarak 120 gigavata ulaşmasının hedeflendiğini anımsatan Demircan, deniz üstü rüzgar gücünde de 5 gigavatlık kapasitenin sisteme dahil edilmesi için çalışmaların devam ettiğini bildirdi.
Demircan, şöyle devam etti:
“Avrupa Birliği (AB) tarafından finanse edilen ve Bakanlığımız ile Dünya Bankası tarafından ortak yürütülen 2019 Güç Kesim Programı Faz 4 projesi kapsamında, Marmara Denizi’nde, belirlenen alanlarda meteorolojik ve oşinografik ölçümler ile jeolojik ölçümler gerçekleştirmek üzere teknik ve finansal ön fizibilite raporları hazırlanacak, şebeke değerlendirmesi yapılacak ve Bakanlığımızın bu alanda kapasite gelişimine de dayanak maksadıyla eğitimler düzenlenecek. Projenin kesin amacı, en az 1 gigavat deniz üstü rüzgar alanının yatırıma hazır hale getirilmesi.”
Dünya Bankasının “Türkiye için Deniz Üstü Rüzgar Güç Yol Haritası” raporunda yer alan bulgu ve tekliflerin Türkiye’nin deniz üstü rüzgar gücü kesimine değerli katkı sağlayacağını belirten Demircan, “Çevresel, toplumsal ve teknik kısıtlar dikkate alındığında, Türkiye’nin toplam 66 gigavatlık deniz üstü rüzgar gücü potansiyeli olduğu, bunun yaklaşık 6,8 gigavatının sabit temel ve açık deniz rüzgarlarına uygun olduğunun tespiti bizim için değerli.” dedi.
Deniz üstü rüzgar gücünün sisteme dahil edilmesinin stratejik gayeler ortasında olmaya devam edeceğinin altını çizen Demircan, “Bu noktada Bakanlığımız tarafından orta ve uzun vadeli planların oluşturulması, pilot niteliğinde projelere dayanak verilmesi, düzenleyici çerçeve ve müsaade süreçlerinin daha kolaylaştırılması, uzun vadeli liman planlamasının yapılması ve yerli tedarik zincirinin gelişiminin desteklenmesi üzere teklifleri de dikkate alıyoruz.” ifadelerini kullandı.
Dışişleri Bakanlığı AB Başkanlığı Mali İşbirliği ve Proje Uygulama Genel Müdürü Bülent Özcan da Türkiye-AB İştirak Öncesi Yardım Aracı’nın (IPA) birinci iki periyodunda yaklaşık 120 milyon avroluk kaynakla Türkiye’de güç dalıyla ilgili yatırımların ve AB ahenk çalışmalarının desteklenmesinin sağlandığını, kıymetli bahis başlıklardan birinin de yenilenebilir güç olduğunu söyledi.
Özcan, bu periyotta Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Dünya Bankası işbirliğinde 4 projenin hayata geçtiğini anımsatarak, 2019’da finanse edilen ve uygulaması devam eden kelam konusu deniz üstü rüzgar gücü takviyesi projesinin de bunlardan biri olduğunu lisana getirdi.
Proje kapsamında, rüzgar ölçüm çalışmaları, çevresel ve toplumsal kısıt tahlilleri, teknik, hukuksal ve ekonomik tahlillerin yapıldığını kaydeden Özcan, böylelikle deniz üstü rüzgar gücü uygulamalarının kapsamlı bir halde ele alındığını aktardı.
Özcan, IPA’nın üçüncü periyodunda “Türkiye Yatırım Platformu” kapsamında da yenilenebilir güç, iklim değişikliği, yeşil ve dijital dönüşüm mevzularında özel kesimin yatırım gereksinimini karşılayabilecek bir finans altyapısının oluşturulmasını hedeflediklerini tabir ederek, şöyle devam etti:
“Bu kapsamda içinde Dünya Bankasının da olduğu 8 memleketler arası finans kuruluşu toplam 14 farklı portföyle Türkiye Yatırım Platformu’nda yerini aldılar. Yaklaşık 2 milyar avroluk bir yatırım hacmi oluştu. Şimdi planlama basamağında. Türkiye Yatırım Platformu kapsamındaki çalışmalar alana inmedi. Milletlerarası finans kuruluşlarının AB ile yapacağı mutabakatlar sonrasında bilhassa yenilenebilir güç, rüzgar gücü, açık deniz rüzgar gücünün de özel dal yatırımları manasında finansmanı mümkün olabilecek.”
“Rüzgar gücü iklim değişikliğinin tesirlerini hafifletmek için güçlü bir araç”
AB Türkiye Delegasyonu Yeşil Kalkınma ve Kapsayıcı Büyüme Bölüm Başkanı Virve Vimpari de AB’nin, iklim değişikliği ve yenilenebilir güç katkılarının artırılması konusunda güçlü iştiraklere muhtaçlık duyulduğunu söyledi.
Vimpari, AB olarak bu doğrultuda, tüm paydaşlar, kuruluşlar ve Türkiye hükümetiyle işbirliğini devam ettireceklerini lisana getirdi.
Rüzgar gücü ve bilhassa de deniz üstü rüzgar gücünün, iklim değişikliğinin tesirlerini hafifletmek için güçlü bir araç olduğunu kaydeden Vimpari, “Rüzgar kesiminde Türk ve AB şirketleri ortasında halihazırda güçlü sinerji mevcut. Fakat temel bileşenlerin üretimi ve tedarikinden paha zincirlerinin daha yakın entegrasyonuna kadar potansiyel daha da yüksek. Bugünkü aktiflik, 5 gigavatlık deniz üstü rüzgar gücü geliştirme konusunda tezli planları olan Türkiye ile daha yakın bir işbirliğinin çerçevesini çizmek için bize ek ögeler sağlıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Dünya Bankası Türkiye Yöneticisi Humberto Lopez ise Türkiye’nin 2035’e kadar yenilenebilir enerji kurulu gücünü 90 gigavat daha artırma gayesine dikkati çekti.
Lopez, Türkiye’de 2020’den 2035’e kadar elektrik talebinin yüzde 67 oranında artacağının kestirim edildiğini belirterek, “Bu da 100 gigavat kurulu güç gerektirecektir. Hasebiyle planlanan 90 gigavat, artı nükleerden gelen bir ölçü bizi ülkenin muhtaçlık duymasını beklediğimiz ölçüye çok yaklaştıracak.” tabirlerini kullandı.
Türkiye’nin yüksek gelirli, endüstriyel bir güç olma ve imalat üretimini artırma konusundaki amaçlarına de vurgu yapan Lopez, “Bunun için de yalnızca güce değil, birebir vakitte uygun fiyatlı güce de gereksiniminiz var. Şayet bir gigavat güneş ya da rüzgar gücü kuracaksanız, suram maliyeti kömürden daha düşük, doğal gaza nazaran de aşağı üst birebir. Bu santralleri çalıştırmanın maliyeti de fosil yakıta nazaran daha düşük olacak. Bu da elektrik üreticilerinin daha düşük fiyatları endüstriye yansıtmasını mümkün kılacak ve ülke endüstrisini daha rekabetçi hale getirecektir.” diye konuştu.
Lopez, yenilenebilir güce geçişin güç güvenliğinin yanı sıra mikro ekonomik güvenliğe de katkıda bulunduğunu kaydederek, deniz üstü rüzgar gücü yatırımlarının sanayi dalının gelişimine de yardımcı olacağını anlattı.