Türkiye Maarif Vakfı (TMV), Belçika’ya iş gücü göçüyle gelen ve 60 yıldan fazladır varlık gösteren Türk toplumu içerisinde çok dillilik ve kültürel zenginliğin farklı boyutlarıyla ele alındığı bir sempozyum düzenledi.
Brüksel’deki TOBB ofisinde düzenlenen sempozyuma, Türkiye’nin Brüksel Büyükelçisi Bekir Uysal, lisan terapistleri İsmigül Assenov ve Melanie Delaunay, Klinik Psikolog Neslihan Akyol, Çok dillilik uzmanı Laura Schenus, Liege Üniversitesi Lisan Terapisi Kısım Lideri Prof. Comblain Annick ve Brüksel Çok Dillilik Kurulu Lideri Prof. Dr. Philippe Van Parijs katıldı.
TMV Belçika Temsilcisi Büşra Doğan, açılış konuşmasında, TMV’nin Belçika’da Türk çocuklara hem eğitim aldıkları lisanlar ve okuldaki branş derslerinde hem de ana lisanlarının gelişimi konusunda takviye sağladığını anlattı.
“Kurduğumuz güçlü takımla yarının öğretmenlerini, avukatlarını tahminen de bizlerin yerini alacak temsilcilerini sağlam adımlarla geleceğe hazırlıyoruz” diyen Doğan, Türk çocukların kimliklerinden uzaklaşmadan yaşadıkları topluma yararlı bireyler olmaları anlayışını derslere ve etkinliklere de yansıttıklarını belirtti.
TMV Mütevelli Heyeti Üyesi ve eski Brüksel Büyükelçisi Doç. Dr. Hasan Ulusoy da TMV’nin 55 ülkede faaliyet gösterdiğini anımsatarak, “Avrupa özeline baktığımızda temel belirleyicilerinden biri göçmen topluluklardan olarak Türklerin mevcudiyeti. TMV, Belçika Türk toplumunun gençleri ve ülkenin bir manada geleceği olan çocuklarımızın, Türk vatandaşlarımızın ana lisan eğitimine katkı sağlamak için çalışmalarda bulunuyor.” diye konuştu.
Göçmen toplulukların tam olarak entegre olmaları için çok dilliliğin kıymetli olduğuna dikkati çeken Ulusoy, hem ana lisan hem de yaşanılan ülkede konuşulan lisanlara hakim olunması gerektiğinin altını çizdi.
Ulusoy, ana lisana hakim olunduğu takdirde öbür lisanların öğrenilmesi sürecinin de kolaylaşacağına dikkati çekerek, sempozyumdan çıkacak fikirlerin Belçika’daki uygulamalara yol gösterici nitelikte olmasını umduğunu lisana getirdi.
“Türkler, Belçika toplumunu zenginleştirdi” vurgusu
Türkiye’nin Brüksel Büyükelçisi Uysal da sempozyumda Türk vatandaşlarının Belçika’ya gelişinin “60. yıl dönümünün” çok dillilik odaklı bir yaklaşımla ele alınacağını söyledi.
Uysal, iş gücü göçünün sırf ekonomik bir hareketlilik değil, tıpkı vakitte toplumsal dönüşüm sürecinin kendine has deviniminin başlangıcı manasına geldiğini tabir ederek, şu görüşleri paylaştı:
“1960’lardan itibaren Türkiye’den Belçika’ya gelen vatandaşlarımız yalnızca kendi ömür şartlarını güzelleştirmekle kalmamış, Belçika toplumunu toplumsal, kültürel ve ekonomik manada zenginleştirmişlerdir. Sanattan siyasete başarılı bireylerin varlığı bunun en hoş delilidir. İki toplumun iç içe geçmesiyle ortaya çıkan çok dillilik ve kültürel çeşitlilik iki ülke için de değerlidir.”
Uzmanlar, ana lisanın kıymetine işaret etti
Psikolog Akyol ise ana lisan temelleri atılmamış bireylerin öteki lisanları nasıl öğreneceğine dair bilgiye de sahip olamayacağını vurgularken, Delaunay da Brüksel’de 104 lisanın konuşulduğunu, göçmen ailelerin çocuklarında konuşma sorunlarının öğrenilmesi istenen lisana gereğince maruz kalmamaktan kaynaklandığı bildirilerini verdi.
Assenov ise göçmen ailelerin çocuklarına ana lisan yerine toplum lisanını öğretmeye çalıştığını fakat bu yaklaşımın yanlışsız olmadığını söz ederek, ülkede konuşulan lisanın vakit içerisinde öğrenileceğinin, fakat çocuğun aileden ana lisanının temelini alması gerektiğinin altını çizdi.
Schenus da lisan tahsilinde “his filtresi” pürüzüne değinerek, çocuklarda lisanla ilgili olumlu hisler uyandırılması için çalışmalar yapılması gerektiğine işaret ederken, Prof. Dr. Annick ise bir çocuğun birden fazla lisanı birebir anda öğrenebileceğini ve lisanların birbirini tamamladığını aktardı.
Annick, Belçika’da ana lisanın ehemmiyetine uygun müfredatların uygulanmadığını belirterek, “Dil bilimciler için hiyerarşi yoktur. Tüm lisanlar eşittir.” dedi.
Prof. Dr. Van Parijs de Belçika’nın kendi içerisinde iki resmi lisanı olduğunu anımsatarak, bu lisanlardan birine hakim olanların başkasına gereğince hakim olmaması sıkıntısına değindi.
Van Parijs, “çok dillilik haftası” aktifliği teklifinde bulunarak, ana lisanın kıymetinin vurgulanması gerektiğini, lakin çocuklara ana lisanını öğretmede birinci sorumluluğun ebeveynlere ilişkin olduğunu kaydetti.