TÜMOSAN tarafından deniz platformlarının güç üretme gereksinimini karşılamak hedefiyle geliştirilen marine motorlar seri üretim etabına geldi, kara araçlarında kullanılacak tahlillere yönelik çalışmalarda da kıymetli evre katedildi.
TÜMOSAN Teknoloji ve Mühendislik Küme Müdürü Volkan Gün, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yürüttükleri motor geliştirme çalışmalarına ait bilgiler verdi.
TMSNX7 ismini verdikleri 460 beygir motorun hem deniz hem de kara platformlarındaki gereksinimleri karşılamaya yönelik geliştirdiklerini anlatan Gün, ARES Tersanesi ve Meteksan Savunma iştirakinde yürütülen ULAQ Silahlı İnsansız Deniz Aracı’nda motorla tekne üstü testler yürütüldüğünü, kara motor olarak başlayan projeden marinizasyon süreciyle Tersaneler Genel Müdürlüğüne de itici-çekici vasıtalarda kullanılmak üzere motorlar üretilip teslim edildiğini belirtti.
Motorların birkaç versiyonu bulunduğuna ve kara motoru versiyonuyla ilgili testleri büyük ölçüde tamamladıklarına işaret eden Gün, şöyle devam etti:
“Araç üstü entegrasyon ve araç üstü test kısımlarıyla ilgili önümüzdeki periyot ağır bir faaliyet içerisinde olacağız. Doğal motorların prototipten seri üretime geçişi çokça önemli bir basamak. TÜMOSAN olarak Özel Sanayi Bölgesi kapsamında yapmış olduğumuz çalışmalar sonucunda bilhassa üretim çizgilerimiz, ve motor kafa-blok işlemeleri için yatırımlar yaptık. Bilhassa robotik baş işlemesi ki bu motorlara özel, büyük kapasiteli motorlara özel ‘line boring’ dediğimiz özel bir sistem kullanıyoruz, Türkiye’de kelam konusu kabiliyete sahip tek üreticiyiz. Üretim sınırlarının devreye alma çalışmalarında da önemli etap kaydettik. Şu anda yapmış olduğumuz değerlendirmelerde yıllık bahsetmiş olduğumuz motordan birinci etapta 800, muhtaçlığa bağlı olarak yıllık 1500 adet üretebilecek düzeyde yatırımları ve devreye alma süreçlerini tamamladık.”
Mavi vatanda yerli motor
Motorun prototip çalışmalarının tamamlandığını, lakin seri üretimin en şiddetli etaplardan biri olduğunu lisana getiren Gün, “Burada çok kıymetli bir uzaklık kaydedildi, yatırımlarımızı hayata geçirdik. Birebir vakitte bünyemizdeki dinamometrelerimizi de güncelledik. Fabrikamızda kendi motorumuzu test edebilecek, ömür testi koşabilecek dinamometre yatırımlarımızı da tamamladık. Deniz motorlarının seri üretime geçişiyle alakalı çalışma nispeten daha önde, tekne üstü testleri tamamlanan projelerimiz de mevcut. Kısa müddette seri üretime geçmeyi planlıyoruz.
Söz konusu motorların 6 silindirli, ‘common rail’, 7,8 litre, 1500 ve 1600 Nm olmak üzere iki farklı konfigürasyonu bulunduğu bilgisini veren Gün, 460 beygir güç ürettiklerini söyledi.
Motorların bugüne kadar birçok test süreçlerini muvaffakiyetle gerçekleştirdiğini aktaran Gün, “Seri üretime geçişle alakalı artık son kademedeyiz.” tabirini kullandı.
Transmisyon çözümleri
Volkan Gün, TÜMOSAN’ın yüzde 97 yerlilikle traktör üretirken transmisyonları da kendisinin ürettiğini söyledi.
TÜMOSAN’ın kara şanzıman olarak isimlendirilen nispeten kolay bir transmisyondan senkromeçli otomatik ve tam otomatik transmisyona geçiş süreci yaşadığını anlatan Gün, senkromeçli otomatik ve tam otomatik transmisyonlarda da çeşitli projeler yürütüldüğünü bildirdi.
Özellikle senkromeçli otomatik transmisyonu kendi askeri araçları PUSAT’da aşikâr bir mühlet test etme imkanı da bulduklarını bildiren Gün, şunları kaydetti:
“Değerli geri bildirimler aldık ve ikinci faz çalışmalarını sürdürüyoruz. Bilhassa tam otomatik, 6 ileri 1 geri transmisyonumuzla alakalı da proje davetleri mevcut. 2025 yılında bilhassa bu transmisyonumuz özelinde çalışmalarımızı yoğunlaştıracağımızı söyleyebilirim.
Bu bilhassa yerli-milli eser kullanımı konusundan epeyce kritik. Zira araç entegratör firmalarımızın mevcut konjonktürden ötürü yurt dışından motor ve transmisyon alt sistem tedarik etme noktasında kimi sorunları mevcut. Münasebetiyle TÜMOSAN olarak bilhassa katma kıymetli eser sağlama ve teknoloji üretme konusunda elimizden gelen dayanağı ve faaliyetleri sürdürmeyi hedefliyoruz.”
460 beygir motorun 4×4, 6×6 ve 8×8 araçlarda kullanılabildiğine işaret eden Gün, motorun sahip olduğu özelliklerle envantere yeni girecek projelerde de önemli bir potansiyeli olacağını bildirdi.
Volkan Gün, TÜMOSAN’ın yerli ve ulusal tahliller oluşturma yaklaşımıyla yatırım yapmaya ve teknoloji üretmeye bundan sonra da devam edeceğini vurguladı.