Vecihi Hürkuş’un; ‘Vecihi’ ismini verdiği uçakla birinci uçuşunu gerçekleştirmesinin üzerinden 100 yıl geçerken, Türkiye’nin birinci uçak fabrikası olan ve 2023 yılında yine hayata geçen TOMTAŞ; ulusal havacılık ve savunma sanayine katkı sunmaya devam ediyor. TOMTAŞ Havacılık ve Teknoloji A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi Ferhat Çakır; “TOMTAŞ; 100 yıl sonra yarım kalan öyküyü yine canlandırmak için dedesinin verdiği ruhla elinden geleni yapacak” dedi.
Cumhuriyetin birinci yıllarında kurulan ancak kıssası yarım kalan Türkiye’nin birinci uçak fabrikası TOMTAŞ Havacılık ve Teknoloji A.Ş. ulusal projelere katkı sağlamaya devam ediyor. HÜRJET, HÜRKUŞ, KAAN, GÖKBEY, ATAK ve ANKA üzere ulusal projelere ayrıntı kesim üretmeye devam eden TOMTAŞ hakkında bilgiler veren Yönetim Kurulu Üyesi Ferhat Çakır; “TOMTAŞ; kuruluşu 1924-1925’e dayanan Türkiye’nin birinci uçak fabrikasının ismidir. Manası da Tayyare ve Motortürk Anonim Şirketi’dir. Birinci kuruluşunda Türk Devleti ile Alman Junkers isimli firmanın yüzde 51 iştirakiyle kurulmuştur. 1925 yılında fabrikanın birinci havacılıkla ilgili üretimine başlayıp 1926 yılında birinci uçaklar A20 uçakları Kayseri’de TOMTAŞ Tesisleri’nde üretilerek çıkmıştır. 1927 yılında birinci uçuş gerçekleşmiş, daha sonra Kayseri Tayyare Fabrikası ismi altında tıpkı fabrika üretimine yüzde 100 Türk Devleti’nin iştiraki olarak devam etmiş, 1950 yılından itibaren ise 2. Hava İkmal Bakım Merkezi olarak faaliyetlerini hala sürdürmektedir. 2023 yılından itibaren ise yarısı TOMTAŞ Yatırım A.Ş. girişimcileri, yüzde 49’u ise TUSAŞ ve Savunma Bakanlığı’nın bağlı kuruluşu olan ASFAT’ın iştirakinde tekrar hayata geçmiştir. İçinde bulunduğumuz bu tesis gerek HÜRJET, HÜRKUŞ, KAAN, gerek helikopterlerimiz GÖKBEY ve ATAK helikopterleri ve gerekse ANKA üzere ulusal projelerimize ayrıntı kesim üretimi yapmaya başlamış ve bir buçuk yıldır faaliyetine devam etmektedir. Başka yandan da Airbus, Boing üzere büyük firmalara ayrıntı kesim imalatına devam etmektedir” dedi.
“Yıl sonunda HÜRJET’in ayrıntı montajına başlanacak”
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ tarafından geliştirilmekte olan turbofan motorlu, ileri düzey jet eğitimi ve yakın hava takviye uçağı olan HÜRJET’in yerli ve ulusal motoruyla birlikte Kayseri’den havalanmasının planlandığını aktaran Çakır; “1925-1926 yılında başlayan ancak yarıda kalan bu hüzün öyküsü; dönemin Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar Paşa’mızın da sözüyle ‘Artık hüzün öyküsü muvaffakiyet kıssasına dönüşsün’ diye tekrar devlet ve millet el ele verip bu faaliyetlere başlanmıştır. Bu yılın sonunda HÜRJET’in ayrıntı montajına burada başlanacaktır. 2027’den itibaren ise yani TOMTAŞ’ın ürettiği birinci uçakların 100. yılından itibaren HÜRJET’in en son montajı yapılıp Kayseri Havalimanı’nın yanındaki üretim tesislerinden İnşallah yerli ve ulusal motorlarıyla birlikte Kayseri’den yine havalanması planlanmaktadır” sözlerini kullandı.
“Bu memleketin önünü kesmek isteyen zihniyet mani olmuş, Vecihi Hürkuş’un bu projesinin akim kalması sağlandı”
Çakır; “Vecihi Hürkuş; TOMTAŞ’ın kendisine yaptığı 1925’teki teklifini kabul ederek TOMTAŞ’ta çalışmalara başladı. Daha sonra TOMTAŞ ismine Almanya’ya gitti, o kadar yetenekli ki Almanya’da binlerce mühendisin ürettiği uçaklardaki eksiklikleri tespit etmiş. Sonrasında Kayseri’de TOMTAŞ’ın üretmiş olduğu yerli fakat ulusal olmayan ‘Junkers’ isimli uçakların deneme uçuşlarında yer aldı. Nihayetinde kendi ürettiği ‘Vecihi’ isimli uçağının birinci uçuşunu Kayseri’den Ankara’ya 100 yıl evvel bugün gerçekleştirmiştir. Sonrasında bir hüzün öyküsüyle bu memleketin önünü kesmek isteyen zihniyet pürüz olmuş, çeşitli zorlamalarla Vecihi Hürkuş’un bu projenin akim kalması sağlanmıştır. TOMTAŞ; dedesinin verdiği ruhla elinden geleni yapacak” diye konuştu. – KAYSERİ