Haber : İshak Kara
(VAN) – Van Semt Pazarı’nda esnaf da alışverişe gelen vatandaşlar da artan fiyatlardan keder yandı. Bir vatandaş, “Her şey değerli. Para yok, iş yok. Ne yapabiliriz? Pazara baka baka gidiyoruz. Ekmeğimi aldım öbür bir şey alamadım. Para yok ki alayım. Pazarcılar bize bakıyorlar, biz de pazarcılara bakıyoruz” diye konuştu. Bir pazarcı esnafı ise “Üç almak yerine mecbur bir alıyorlar. Şu an tane tane alıyorlar, gram işi alıyorlar. Bir şey almak için elli sefer pazarlık yapıyorlar” dedi.
Yeni yıla sayılı günler kala Van Semt Pazarı’nın esnafı artan enflasyondan ve pahalılıktan kaygı yandı. ANKA Haber Ajansı’na konuşan Semt Pazarlar Derneği Başkanı Emin Arı, “Maalesef iktisat yok. Evvelce bir kişi, 20 nüfusa bakabiliyordu. Lakin şu anda 20 nüfus 1 kişi bakamıyor. Esnaf ve halk mağdur. Halkın alım gücü yok. Evvelce poşet poşet götüren halk, şu an çıkma zerzevat meyveye yönelmiş. O da birer, ikişer kilo. Zira geçim kaynağı yok” dedi.
“Asgari fiyatla geçinen beşerler bugün mağdurdur, perişandır”
Artan kıyafet fiyatlarına “Mecbur alıyoruz, kıştır. Giyinmeyelim mi?” kelamlarıyla sitem eden bir öteki pazar esnafı ise yeni yılda geçerli taban fiyatın en az 30 bin lira olması gerektiğini söyledi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a davette bulunan esnaf, “Yeni yılda Cumhurbaşkanımıza seslenerek bu piyasaya el atmasını istiyoruz. Düzeltmesini istiyoruz. Minimum fiyatı artırsın. Minimum fiyatla geçinen beşerler bugün mağdurdur, perişandır, geçinemiyoruz. Taban fiyatın yeni yılda en az 30 bin liradan aşağı olmaması gerekiyor. Halk geçinemiyor. İnsanlarda alım gücü yok. Piyasada para yok” diye konuştu.
Bir öbür pazarcı esnafı ise “Zor geçiniyoruz nitekim. Her gün artırım geliyor. Biz de ne yapacağımızı bilmiyoruz. Yeni yılda toptancılar ‘zam gelecek önleminizi alın’ diyorlar” kelamlarıyla artan fiyatları eleştirdi. Pazarda alışveriş yapan bir vatandaş ise “İnşallah yeni yılda daha yeterli olur lakin bu gidişle seneye daha berbata gideceğiz. Gitgide berbata gidiyoruz” tabirlerini kullandı.
“Bir şey almak için elli sefer pazarlık yapıyorlar”
Vatandaşların alım gücünün çok düştüğünü söyleyen bir esnaf ise “Üç almak yerine mecbur bir alıyorlar. Şu an tane tane alıyorlar. Gram işi alıyorlar. Bir şey almak için elli sefer pazarlık yapıyorlar. Allah halka yardım etsin. Halkın durumu sorunlu. Yeni yılda Allah hepimizin yardımcısı olsun” diye konuştu.
“Geçen sene 150 – 200 liraya sattığım malzemeyi, bu sene 800 – 900 liraya satıyorum”
Pazarda kıyafet satan bir esnaf ise “Türkiye piyasasında iktisat bitmiş seviyede. Müşterinin, esnafın alım gücü iki taraftan da bitmiş durumda” dedi. Minimum fiyatın en az 30 bin lira olması gerektiğini söyleyen esnaf, şöyle konuştu:
“Ama minimum fiyatın de yükselmesini istemiyorum. Zira minimum fiyat yükselince, benim bu malzemelerimin fiyatı da yükseliyor. En azından 19 – 20 bin lira düzeyinde olursa, bu gereçte de tıpkı fiyat yerinde durursa yeterli olur lakin ikisini yeterli bir formda ayarlamak gerekir. Geçen sene bu malzemeyi 150-200 lira bandında satarken, bu sene 800 – 900 liraya satıyorum. Ortadaki fark yok.”
“Pazarcılar bize bakıyorlar, biz de pazarcılara bakıyoruz”
Pazarda alışverişe çıkan fakat alım gücü nedeniyle yalnızca ekmek alan bir vatandaş ise şöyle konuştu:
“Her şey değerli. Para yok. İş yok. Ne yapabiliriz? Pazara baka baka gidiyoruz. Ekmeğimi aldım öbür bir şey alamadım. Para yok ki alayım. Pazarcılar bize bakıyorlar, biz de pazarcılara bakıyoruz. Bize bakan, derdimizi soran hiç kimse yok. Oy vakti herkes akrabamız oluyor, herkes tanıdığımız oluyor. Seçim bittikten sonra herkes kendi sandalyesinin üstünde oturuyor. Bizi unutup gidiyor. Bizi tanımıyorlar.”
“Bu vakitte üç kişi çalışıyor, mutfağa yetemiyoruz”
Pazar alışverişine çıkan bir bayan vatandaş ise artan pazar fiyatlarına ait “Vallahi çok zordur. Geçim çok sıkıntı. Bu türlü giderse, beşerler geçinemez artık. Aldığımız her şey de mecburiyetten. Bir tek boğaza çalışıyoruz. Bu vakitte üç kişi çalışıyor, mutfağa yetemiyoruz. Yeni yılda daha da berbat olacak herhalde. O denli bir beklentimiz var” diye konuştu.
‘Millet poşetleriyle gelip çöpleri topluyor”
Bir diğer pazarcı esnafı ise bu yıl yaşadığı ekonomik krizde yıllarca bu işi yapmasına karşın birinci kere borca girdiğini anlattı. Esnaf, şöyle konuştu:
“Bu ülkenin iktisadı batmış, bu gemiyi kurtaracak hiçbir başkan ve yönetici de görmüyorum. Kim ‘ben düzelteceğim’ derse vallahi kusura bakmasın. Gelen hangi siyasetçi olursa olsun, bu gemiyi nizama çıkartamaz. Batmış bir defa, bugün 3 liraya sattığımız eseri gidip 5 liraya alıyoruz. Bu yaşa kadar bu pazarda gördüğüm yokluğu bu sene görmedim. Millet poşetleriyle gelip, çöpleri topluyor, çocuğuna yediriyor.
“İki laf ettin mi içeridesin”
Kim bu hale getirdiyse, Allah onun belasını versin. Yıllarca bu işi yapmama karşın birinci sefer borca girdim. Sattığımı alamıyorum artık. Kim bizi bu hale getirdiyse, ahiret günü iki elim bunların yakasındadır. Sıkıntımız çoktur, söylemek istiyoruz ancak artık bir laf edemiyoruz. İki laf ettin mi içeridesin. Gerçekleri söyleyemiyoruz. Onlar da farkındalar, kulaklarını tıkıyorlar.”