Taban Fiyat Tespit Kurulu aralık ayında toplanıyor. Fiyatlara yapılan artırımlar ocak ayındaki enflasyona nazaran artış alan emekliler için refah hissesi konusunda referans oluyor. Taban fiyat artışları emeklilerin üzerinde olurken geçtiğimiz yılların bilakis bu yıl emekli artışı taban fiyatı geçmiş oldu. Pekala 2025 yılında emekliler ve minimum ücretliler için artırım oranları yüzde kaç olacak?
GÖZLER OCAK AYINDA
Milyonlarca vatandaşın gözü ocak ayında yapılacak maaş artışlarına çevrilmiş durumda. Emekliler için 6 aylık enflasyon oranları beklenirken, taban ücretliler yılsonu enflasyonuna nazaran hesaplar yapıyor. Memurlar ise toplu kontrat artırımı ile birlikte alacakları fark için 6 aylık enflasyon sayısını bekliyor. Bu kısımların dışında memurlara yapılacak artırım oranını merak eden bir kesim de toplumsal yardım alanlar. 65 yaş aylığı, engelli aylığı, meskende bakım parası üzere birçok toplumsal ödenekler de memurlara yapılacak artırım oranı kadar artacak.
ENFLASYON HESABI
Yeni Asır’ın haberine nazaran ekim ayı enflasyonu ile birlikte 4 aylık oranı yüzde 12.06 olarak hesaplanmıştı. Artık kasım ve aralık ayı enflasyonları da buna eklenerek 6 aylık oran ortaya çıkacak. Bu oran SSK ve Bağ-Kur emeklileri için enflasyon artışını gösterirken memurlar ve memur emeklileri için de enflasyon farkını gösterecek. Memurlar için oluşacak oran toplumsal dayanakları de tıpkı oranda artıracak.
NASIL BELİRLENİYOR?
Asgari fiyat belirlenirken enflasyon sayıları direkt tesir etmiyor. Zati aralık ayında enflasyon ile ilgili kesin sayılar da ortaya çıkmıyor. Lakin yapılan varsayımlar yıl içindeki enflasyon oranları taban fiyat belirlenirken en değerli bilgi olarak pazarlık masasına geliyor. Geçtiğimiz yıllara bakıldığında da çoklukla enflasyon sayılarının üzerinde artış yapıldığı görülüyor.
ASGARİ FİYAT EMEKLİYİ TESİRLER Mİ?
Aralık ayında toplanan Taban Fiyat Tespit Kurulu tarafından açıklanan fiyat artırım oranı ocak ayında enflasyon artışı alan emekliler ve memurlar için de bir referans teşkil ediyor. 6 ayda bir artış alan emekliler ve memurlar için ortaya çıkan 6 aylık enflasyona bir refah hissesi eklenip eklenmeyeceği kararında taban fiyata yapılan artırım oranı tesirli oluyor.
ÜCRET NASIL ARTTI?
Son 5 yıla bakıldığında minimum fiyat artışlarının yıllık enflasyonun üzerinde gerçekleştiği görülüyor. Bilhassa 2022 ve 2023 yıllarındaki orta artırımlarla taban fiyat artışının yüzde 100 oranlarını bulduğu ve gerçekleşen enflasyonun üzerine çıktığı görülüyor.
EMEKLİYE EK ARTIŞ
Yine son yıllarda emekli maaş artışlarına bakıldığında da enflasyon artışlarının dışında kimi ek ödemeler ve refah hissesi eklendiği görülüyor. Minimum fiyatın iki sefer belirlendiği 2022 ve 2023 yıllarında refah hissesi ile enflasyonun üzerinde artışlar ortaya çıkarken bu yıl kümülatif artışın ocaktaki refah hissesi ile birlikte yüzde 86’yı geçtiği görülüyor.
YAKIN ORANLAR
Son yıllarda yapılan minimum fiyat ve emekli artışlarına bakıldığında ekseriyetle yakın oranlar çıktığı görülüyor. Bilhassa 2022 ve 2023 yıllarında minimum fiyatın 6’şar aylık olarak belirlenmesi sonrasında emeklilere ve memurlara eklenen refah hisselerinin bu artış oranlarına yakın olduğu görülüyor. Yıllık olarak belirlenen devirlerde ise minimum fiyat artışlarının emeklilere yapılan enflasyon artışlarının biraz üzerinde gerçekleştiği görülüyor. Böylelikle emekliler ile birlikte minimum ücretlilerin de enflasyonun üzerinde artış aldıkları görülüyor.
BU YIL NASIL OLACAK?
2025 yılının minimum fiyatını belirlemek için Kurul aralık ayında toplantılarına başlayacak. Bu yılsonunda enflasyonun yüzde 44 civarında çıkması bekleniyor. Bu orana nazaran emekliler için 6 aylık artışın yüzde 15-16 civarında olacağı öngörülüyor. Taban fiyat artışının da yüzde 35-40 ortasında gerçekleşmesi bekleniyor. Geçtiğimiz yıllardaki formüller ortaya çıkarsa bu durumda emekliler için bir refah hissesi görülüyor. 2024 yılında ise minimum fiyat yıllık olarak belirlendiği için emeklilere kümülatif verilen artışın altında kalmış görülüyor. Böylelikle birinci sefer bu yıl emekli artışları minimum fiyat artışının üzerine çıkmış oldu.
REFAH HİSSESİ KAÇ OLUR?
Eğer taban fiyat artışı yüzde 35-40 ortasında gerçekleşirse emekliler için ortaya çıkacak refah hissesinin 5-10 puan ortasında olması beklenebilir. Bu durumda 6 aylık enflasyon artışının refah hissesi ile birlikte yüzde 2025 oranına yükselmesi kelam konusu olacaktır.