Samsun Tarım ve Orman Vilayet Müdürü İbrahim Sağlam, arıcılıkta kışlatma periyodunun başladığını söz ederek, “Arılar ya kışlaklarda ya da gerekli önlemler alındıktan sonra dışarıda kışlatılmalıdır. Arılar kış uykusuna yatmazlar, petekler üzerine kümelenerek kışı geçirirler” dedi.
Arıları kışa hazırlama ve kışlatma devrinde arıcıların dikkat etmesi gereken hususları hatırlatan Tarım ve Orman Vilayet Müdürü İbrahim Sağlam, “Arıcılık ekonomik manada yapılan ziraî bir faaliyettir. Ülkemizde ve dünyada birçok aile arı yetiştiriciliği ile geçimini sağlamaktadır. Bal arıları arı eserlerinin çeşitliliği ile polinasyona katkı sağlamaktadırlar. Arıcılık dünyada olduğu üzere Türkiye’de de ekonomik ve sürdürülebilirlik açısından değerli bir yere sahiptir. Genel manada arıcılık arıyı, bitkisel kaynakları birlikte harmanlayarak bal, polen, perga (arı ekmeği), propolis, arı sütü üzere eserlerin ve ana arı, oğul arı üzere canlı malzeme üretilmesini sağlayan ziraî bir faaliyettir” diye konuştu.
Samsun’da 2023 yılı TÜİK bilgilerine nazaran arıcılık yapan işletme sayının bin 846, toplam arılı kovan sayısının ise 97 bin 448 olduğunu belirten Sağlam, “Arılarda kış meyyit bir mevsimdir. Bu nedenle arılar ya kışlaklarda ya da gerekli önlemler alındıktan sonra dışarıda kışlatılmalıdır. Arılar kış uykusuna yatmazlar, petekler üzerine kümelenerek kışı geçirirler. Ortam ısısı arının biyolojik faaliyetleri için 33-36 derece, uçabilmesi için taban 7-8 derece ve besin toplayabilmesi için en az 10-14 derece olması gerekir. Kolonilere kış yiyeceği olarak bal ve polen depolanmış petekler bırakılır. Lakin petekler büsbütün balla dolu olmayıp, alt yarılarındaki gözler boş olmalıdır. Zira kışın arılar bal dolu gözler üzerinde değil, peteklerin balla dolu kısmının çabucak altındaki boş gözler üzerinde salkım kurarlar. Bilhassa ilkbaharda taze polen gelmeye başlayıncaya kadarki periyotta arıların yavru yetiştirmeyi başlatıp sürdürebilmeleri için bırakılan ballı peteklerin 3-4 adedinde birebir vakitte gereğince polen de olmalıdır. Genel kural olarak kuluçkalıktaki bal hasat edilmeyip, arıya bırakılmalıdır” biçiminde konuştu.
Ana arının durumu, zayıf koloniler ve hastalık denetimi ile ilgili kıymetli ihtarlarda bulunan İbrahim Sağlam şu bilgileri verdi:
“Yapılacak denetimlerde arı mevcudu az olan zayıf koloniler, anasız, ana arısı yaşlanmış, verimsiz ve sakat olan koloniler birleştirilmelidir. Başarılı kışlatma için mutlak surette sonbaharda bir devir yavru üretimi sağlanarak kışa genç arı ve ana arı ile girilmelidir. Yapılacak kontrollerde rastgele bir hastalık tespit edilen kolonilerde gerekli tedbirler alınmalı ve tedavi edilmelidir. Sonbahar teşvik yemlemesinden sonraki kuluçka aktivitelerinin çok azaldığı periyotlarda sonbahar periyodu varroa gayreti kesinlikle yapılmalıdır. Bu kaideler dikkate alındıktan sonra öbür değerli konular ise kovanların sağlamlığı gözden geçirilerek, gerekirse değiştirilmeli, kovandaki arılı, yavrulu ballı-polenli çerçeveler düzenlenerek fazla petekler alınmalıdır. Kovanda rastgele bir hastalık ve ziyanlı varsa gerekli müdahaleler yapılmalı, en sondaki çerçevenin yanına bölme tahtası konularak boş kalan kısımdan soğuğun girmesi engellenmelidir. Kovanlar bir sehpa üzerine oturtulmalı, koloniler rüzgar almayan ve mümkünse üstü kapalı bir arılıkta kışlatmaya bırakılmalı, kovan uçuş delikleri daraltılmalı, kovan örtü bezi soğuğu geçirmeyen bir gereçten seçilmeli, örtü beziyle kovan ortasına kovanda oluşacak nemi çekmesi için gazete kağıdı örtülmeli. Kabartılmış petekler arıcıya tekrar gerekli olacağından koruması çok kıymetlidir. Âlâ koruma edilmeyen petekler mum güvesi ve fare üzere zararlılara maruz kalabilir. Petekler izole edilmiş bir odada kükürt yakılarak çıkan dumanla böceklenme engellenmeli. Arıların kışlatılacağı arılık kuzeyi kapalı, güneyi açık ve mümkünse üstü kapalı yerler seçilmelidir. Açık arılıklar ise rüzgar almayan, su tutmayan ve nem biriktirmeyen yerler olmalıdır. Kovanlar kesinlikle yerden 30-40 cm yüksekliğinde bir sehpa üzerine konulmalıdır. Kovan içi sıcaklık 14 dereceye düştüğünde arılar kış salkımı yaparlar. Salkımın merkezi 33 derece, dış yüzeyinde ise 5-8 derecedir. Salkımdan rastgele bir nedenle düşen arı tekrar salkıma çıkamaz ve ölür. Bu nedenle kışlatma yeri olarak arıların kış salkımını bozacak gürültü ve sesten uzak yerler seçilmelidir. Kovanların uçuş delikleri içindeki arılı çerçeve sayısı dikkate alınarak, uygun gereç ile daraltılmalıdır. Dışarıda kışlatmada kovan uçuş deliği 1×5 cm’ye kadar küçültülür. Kovan içindeki boşluk bölme tahtası ile kapatılır. Kovaları sert rüzgarlardan korumak için güneydoğu istikametinde hafif eğimli, su tutmayacak ve gürültüsüz bir yere koymak uygundur. Bütün muhtaçlıkları karşılanan koloniler için soğuk havanın hiçbir sakıncası yoktur. Havasızlık, nem ve direk rüzgarlar sorun oluşturabilir. Kovanlarda ısı izolasyonu sağlanmalıdır. Paketleyerek kışlatmada kovan uçuş deliği açık kalacak formda kovanın dışı ve içi izole edilir. Kapalı yerlerde kışlatmada kış soğuk geçen bölgelerde arılar içeride kışlatılabilir. Uçuş deliklerine tel takılarak kovanlar içeri alınır. Havasızlık ve rutubetten korunmalıdır. Aksi takdirde ahır rutubeti ve pis kokusu üzere şartlar arıları öldürür. Bütün bu bilgiler dikkate alındığında arıcılarımızın arılarına besin vermeleri, varroa ve güve çabasını kesinlikle yapmaları ve ayrıntılı bilgiler için Vilayet ve İlçe Müdürlüklerimize müracaat etmeleri gerekir.” – SAMSUN