Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, tarımsal üretimi tehdit eden ziyanlı kahverengi kokarcayla çabanın ehemmiyetine değinerek, “Bu kapsamda 13 vilayette bu ay başından itibaren, kırsal kesitler için söylüyorum, tespit edilen yaklaşık 400 bin konut, samanlık, ahır ya da gibisi yapılar ilaçlanmaya başlandı.” dedi.
Tarım ve Orman Bakanlığı Kahverengi Kokarca Mücadelesi Hareket Planı Toplantısı, Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı’nın katılımıyla Devlet Su İşleri (DSİ) Libadiye yerleşkesinde gerçekleştirildi.
Bakan Yumaklı, burada yaptığı konuşmada, ziraî üretimi tehdit eden kahverengi kokarcayla gayret konusunda atılan adımları kıymetlendirmek ve gelecek süreçte yapacakları çalışmaları ele almak üzere bu zararlının en çok görüldüğü 13 ilin valileriyle bir ortaya geldiklerini söyledi.
Kahverengi kokarcanın Doğu Asya kökenli bir ziyanlı olduğunu anlatan Yumaklı, birinci sefer 1996’da Amerika kıtasında keşfedildiği bilgisini verdi.
Yumaklı, “Ardından süratle yayılmaya başlamış ve 2004’te Avrupa’da, 2013’te Rusya’da, 2015’te ise hudut komşumuz Gürcistan’da görülmüş. Ülkemizde birinci tespitleri 2017’de Gürcistan sonuna yakın olan vilayetlerimizde ve İstanbul’da tespit edilmiş. Başta fındık olmak üzere meyve ve zerzevat bahçelerinde ziyana yol açan bir ziyanlı. Ülkemizde 2023 ve 2024 yıllarında lokal ölçekte görünen lakin yoğunluğu ve bıraktığı tesir prestijiyle son derece sorunlu bir sürece bizi götüren bu zararlıyla ilgili gerekli gayretin yapılmadığı takdirde bizlere vereceği ziyan çok daha büyük olacak. Bu çabada. bakanlığımızın yanı sıra ilgili bakanlıklarımız, sivil toplum kuruluşları, mahallî idareler ve özel bölümle çok yakın bir işbirliği yapıldı, yapılmaya da devam ediliyor.” diye konuştu.
“13 vilayette bu ay tespit edilen yaklaşık 400 bin konut, samanlık, ahır ya da gibisi yapılar ilaçlanmaya başlandı”
Tarım ve Orman Bakanı Yumaklı, bu bağlamda, 2023’te Kahverengi Kokarcayla Gayret Hareket Planı hazırlandığını anımsatarak, hareket planının zararlıyla gayrette bütünsel bir yaklaşımı benimsediğini ve mekanik, biyolojik, biyoteknik ve kimyasal çaba prosedürlerinin bir kombinasyonunu içeren stratejiyle uygulanmaya başlandığını lisana getirdi.
Eylem planında bilhassa kimyasal kullanıma alternatif sistemlerin uygulanmasını öne aldıklarını anlatan Yumaklı, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Bu kapsamda, bu gayrette değerli bir muvaffakiyet sağlayan bu zararlının aksisi olan Samuray arısı üretmeye başladık. 2024’ten itibaren 207 bin Samuray arısı bu zararıyla çaba kapsamında tabiata salındı. 2025’te bu sayı bir milyon olacak. Burada bir şeyin altını çizmek istiyorum, bu zararıyla uzun yıllardır uğraş eden yakın ülkeler bu Samuray arısı üretiminde daha şimdi 200 binli sayılara yeni gelebilmiş durumdalar. Elbette biyolojik uğraş prosedürleri tabiata ziyan vermeden zararlılarla faal bir biçimde gayret imkanını sunuyor bize.
Bununla birlikte feromon tuzakları, tuzak bitkilerle ziyanların çekilip yok edilme formülleri de ve hatta mekanik toplama tekniği dediğimiz kısaca süpürme yolunu tekrar aktif bir halde kullanılıyor. Bu prosedürler kimyasal ilaçların tesirlerini de azaltarak etrafta de insan sıhhatini muhafazayı hedefliyor. Lakin kışın yapılan çabanın yaz periyodu için ehemmiyeti son derece büyük. Bu kapsamda 13 vilayette bu ay başından itibaren, kırsal kısımlar için söylüyorum, tespit edilen yaklaşık 400 bin konut, samanlık, ahır ya da gibisi yapılar ilaçlanmaya başlandı.”
Yumaklı, bunların yaklaşık 200 binin ilaçlandığını kalan 200 binin ise kış bitene kadar tamamlanmış olacağının altını çizdi.
“Mücadelede koordine olmazsa, bir tarafta yapılan çaba başka taraftaki zafiyetten etkilenir”
İbrahim Yumaklı, kahverengi kokarca ile gayret kapsamında, halihazırda devam eden uygulamalara ilaveten bakanlık olarak süreci beş adımda yürütülmesiyle ilgili bir yol haritasının bugün burada valilerle de paylaşılıp, daha sonra buradaki vazife taksimini daima birlikte değerlendireceklerini anlattı.
İlk olarak bu zararlının yayılım suratını düşürmek için yereldeki tüm ünitelerin uyum ve işbirliğinin artırılmasının son derece kıymetli olduğuna dikkati çeken Yumaklı, “Elbette uğraş yapılmaya devam ediliyor lakin şunu gördük ki bu koordineli uğraş olmaz ise bir tarafta yapılan gayret başka taraftaki rastgele bir zafiyetten ötürü adeta yok kararına geçmiş olabiliyor. İkincisi bu zararıyla gayrette vatandaşımızın bunu yakından tanıması gerek, yalnızca ziraî üretimi yapanların değil. Halihazırda olağan hayatı da etkilemeye başladı. Bu gayretin faal bir biçimde yürütülebilmesi için bilinçlendirme ve eğitim çalışmalarının daha üst seviyeye çıkarılması gerekiyor.” halinde konuştu.
Yumaklı, üçüncü olarak ise bu zararlının yayılmasıyla alakalı tespit ve izlemenin değerine değinerek, bunun uğraşın biçimine de karar verdiğini belirtti.
Tespit ve izlemenin ziyanlı popülasyonun ağır olduğu bölgelerde süratli uğraş için elzem olduğunu lisana getiren Yumaklı, şunları kaydetti:
“Dördüncü olarak kimyasal uğraşın zarurî olmadığı yerlerde mekanik, biyoteknik ve biyolojik sistemlerin etraf ve halk sıhhati için değerine binaen en üst düzeyde uygulanmasının sağlanması gerekiyor. Malum bu bölgeler yoğunlukta olmak üzere halihazırda ömür mahallerine de meskenlerine de çok ağır bir biçimde bu ziyanının kışlanmak üzere ya da yaza kadar bir halde konaklamak üzere geldiğini görüyoruz. Burada da vatandaşımızın bilinçlendirilmesi son derece kıymetli. Allah korusun, burada rastgele bir halde kullanılan ilaçların onlara ziyan verip, istenmeyen sonuçlara yola yol açabilmesi mümkün. Son ve beşinci olarak da farkındalık ve bağlantı çalışmalarının faal bir biçimde yürütülmesi, gayret seviyesinin tıpkı düzeyde seyretmesi için değerli. Burada da uygulamaların yalnızca bir anlık olmadığını, bunun bir süreç olduğunu tabiri caizse bir manada bu zararlının özelinde bir salgın özellikleri gösterdiğini de bilmek gerekiyor.”
“Başka bir istikametiyle de tedbirler besin arz güvenliği için önemli”
Yumaklı, anlatılan tedbirlerin verimli ve kaliteli bir üretimin yanı sıra hayat yerlerindeki konforun ya da yaşama kalitesinin ziyan görmesini önlemeye yönelik adımlar olduğunu söyledi.
Başka bir istikametiyle de tedbirlerin besin arz güvenliği için kıymetli olduğunu kaydeden Yumaklı, “Kahverengi kokarca başta olmak üzere ülkemizde farklı bitkisel eserlerde görülen 668 ziyanlı organizma ile gayret ediyoruz. Şayet bu organizmalarla çabada gerekli hassasiyet gösterilmezse ki bunun olmaması için çok ağır bir efor var, çok önemli oranlarda ziyanlar kelam konusu. Bunun yüzde 30 ile 40 ortasındaki bir orana çok rahatlıkla bilgi kaybı olarak yansıması mümkün. Hatta kimi eserlerde bu kayıpların yüzde 60 ile 70’lere çıkması mümkün.” tabirlerini kullandı.
Yumaklı, bu sebeple ziraî üretimi sürdürülebilir kılmak ve besin güvenliğini ve dünya pazarlarındaki rekabet gücünü sağlamak ismine hem zirai çaba hem de başka çaba usullerinin aktif bir formda yürütülmesi gerektiğine vurgu yaptı.