Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Jeofizik Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hamdi Alkan, Yunanistan’ın Santorini Adası etrafındaki sarsıntı fırtınalarına dikkat çekerek, “Bölgede 7’den büyük bir zelzele meydana gelirse, İzmir ve etrafı için önemli bir tsunami riski kelam konusudur” dedi.
Ege Denizi’nde son periyotta artan sismik hareketlilik, bilim insanlarının dikkatini çekiyor. Ege Denizi’nde meydana 500’den fazla sarsıntı fırtınası, bilim insanlarını bölgedeki sismik hareketlilik ve tsunami riski konusunda ihtarlarda bulunmaya yönlendirdi. Uzmanlara nazaran, bu zelzeleler volkanizmayla alakalı olup, uzun mühlet devam edebilecek bir sarsıntı fırtınasının kesimi olabilir. Fakat asıl telaş verici senaryonun bu hareketliliğin Amorgos fayını tetikleyerek büyük bir sarsıntıya yol açma ihtimali olarak belirtiliyor. 1950’li yıllarda bölgede 7’den büyük bir zelzelenin meydana geldiğini hatırlatan araştırmacılar, emsal büyüklükte bir sarsıntının İzmir ve etrafında önemli bir tsunami riski oluşturabileceği konusunda uyarıyor.
“Volkanizmayla bağlantılı olduğunu açıkça söyleyebiliriz”
İHA muhabirine konuşan Van YYÜ Jeofizik Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hamdi Alkan, Prof. Dr. Serkan Öztürk ile birlikte 2024 Kasım ayında yayımladıkları bilimsel çalışmada, Ege Denizi’ndeki sarsıntılarla ilgili öngörülerde bulunduklarını belirtti. Bilimsel çalışmada bölgede beklenen sarsıntılar konusunda kıymetli tespitlerde bulunduklarını tabir eden Alkan, “Nitekim şu an prestijiyle 500’den fazla zelzele meydana geldi ve sarsıntılar devam ediyor. Zelzelelerin en büyüğü 5.1 büyüklüğünde olup, sığ derinlikte ve olağan fay düzeneğine sahip. Tüm bu parametreleri bir ortaya getirdiğimizde, zelzelelerin volkanizmayla bağlı olduğunu açıkça söyleyebiliriz” diye konuştu.
“İzmir ve etrafı için önemli bir tsunami riski kelam konusudur”
Afrika plakasının kuzeye hakikat hareketiyle Santorini ve etrafındaki 5 sismik jenerasyondan biri olan Amorgos fay sınırında ağırlaştığını gözlemlendiğini lisana getiren Alkan, “Depremler, kalderanın tam merkezinde değil, kuzeydoğusuna gerçek, Amorgos fay çizgisi boyunca ağırlaşmış durumda. Bu sarsıntıların büyük ölçekli olmaması ve makul bir aralıkta sıkışmış olması, nispeten olumlu bir durum olarak kıymetlendirilebilir. Fakat, bu çeşit sarsıntı fırtınalarının 1-2 yıl boyunca sürebildiğine dair literatürde yeni örnekler mevcuttur. Asıl telaş verici olan nokta, bu volkanik kaynaklı sarsıntı fırtınasının Amorgos fayını tetikleyerek büyük bir zelzeleye yol açma ihtimalidir. Tarihe baktığımızda 1950’li yıllarda bu bölgede 7’den büyük bir sarsıntı meydana gelmiştir. Şayet misal büyüklükte bir zelzele yaşanırsa, İzmir ve etrafı için önemli bir tsunami riski kelam hususudur. Bilhassa kıyı bölgelerinde büyük yıkımlar meydana gelebilir. Bu nedenle, devletimizin ilgili kurumlarının önleyici önlemler alması hayati değer taşımaktadır” biçiminde konuştu.
Türkiye’nin kıyı bölgelerinde tsunami tehlikesinin göz arkası edilmemesi gerektiğini söz eden Alkan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bugün, 6 Şubat zelzelelerinin yıl dönümü. Bu büyük sarsıntılar, 11 vilayetimizi direkt etkileyerek önemli yıkımlara ve kayıplara yol açtı. Misal biçimde, İzmir ve etrafında 2020’de de bir zelzele yaşanmıştı. Şayet mevcut zelzele fırtınası, tektonik hareketlerle büyük bir sarsıntıya ve akabinde bir tsunamiyi tetiklerse, beklenen can ve mal kaybı epey yüksek olabilir. Bu nedenle, riskleri göz gerisi etmeden gerekli tedbirleri almak büyük ehemmiyet taşımaktadır.”