İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, aralık ayında yapılacak Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında faizlerin 250 baz puan düşürülebileceğini öngördüklerini belirterek, “Bu hem makul bir formda düşme trendine giden enflasyonla uyumlu bir adım olacaktır hem de 2025 yılına girerken ruhsal katkısı kıymetli olacaktır.” dedi.
Şekib Avdagiç, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, yurt içi ve yurt dışındaki finans dünyasının öncelikleriyle Türkiye’deki iş dünyasının önceliklerinin büsbütün kesişmediğini söz etti.
Sepet döviz kurundaki 11 aylık artışın yüzde 14-15 mertebesinde olduğuna dikkati çeken Avdagiç, “Enflasyonda ise tekrar birinci 11 aylık devirde artış yüzde 43 mertebesinde. Hasebiyle, Türkiye’deki ihracatçı ortada yaklaşık 30 puanlık bir makasla karşı karşıya kaldı. Bu taşınabilir, sürdürülebilir ve devam edilebilir bir makas değil.” dedi.
Avdagiç, bilhassa ihracat bölümünün 2025 yılında önemli sıkışıklıkla karşı karşıya kalacağının öngörülmesi gerektiğine işaret ederek, “Buna bağlı olarak Türkiye’ye yatırım yapmaya gelecek kısımlarda Türkiye’deki bu rekabetle ilgili yaşanan gelişmeleri yani birtakım alanlarda rekabetçiliğimizi kısmen yitiriyor olmamızı dikkate alarak, kendi yatırım planlarını gözden geçireceklerdir.” tabirlerini kullandı.
Sıfırdan yatırım yapan yabancı sermayeye, “greenfield” diye tabir edilen yatırımlara öncelik verilmesi ve itina gösterilmesi gerektiğini lisana getiren Avdagiç, “Bunun da artık bu periyottan itibaren yüksek teknoloji üreten şirketler için Türkiye’nin cazip olacak kurallar sunabileceğini öngörüyoruz.” diye konuştu.
“PPK toplantısında faizlerin 250 baz puan düşürülebileceğini öngörüyoruz”
Enflasyon, kredi hacimleri, tasarruf oranları, mevduatların ne kadarının krediye döndürülebildiği dikkate alındığında faizle ilgili öngörülerin ortaya koyulması gerektiğini aktaran Avdagiç, “Bu çerçeveden baktığımız vakit biz aralık ayında yapılacak PPK toplantısında faizlerin 250 baz puan düşürülebileceğini öngörüyoruz. Bu hem makul bir halde düşme trendine giden enflasyonla uyumlu bir adım olacaktır hem de 2025 yılına girerken ruhsal katkısı değerli olacaktır.” halinde konuştu.
Avdagiç, Türkiye’deki birçok ihracatçının 2024 yılını çok makul karlarla yahut denetimli ziyanla geçirdiğinin altını çizerek, “2025 yılında bunun iki istikametli sonuçlarını takip etmemiz gerekiyor. Bir taraftan çok bedelli Türk lirası, ithalatı cazip hale getiriyor ve birçok üreticinin yurt içinde üretmekten çok daha uygun kaidelerle eserleri, malları yurt dışından getirmesine sebebiyet veriyor. Bir taraftan da ihracatı baskıladığı için ihracatımızın azalmasına yol açıyor. Bu da bu sene 80 milyar dolar mertebesine kadar düşeceğini öngördüğümüz mal ihracatındaki dış ticaret istikrarımızın tekrar 100 milyarların üzerine çıkmasına sebebiyet verebilir.” tabirlerini kullandı.
” Türkiye’nin üreterek, ihraç ederek oluşturacağı rezervlere ağırlaşması gerekiyor”
Türkiye’ye dışarıdan önemli kaynak geldiğini, rezervlerin arttığını belirten Şekib Avdagiç, bunun değerli bir kısmının emanet para olduğunu, rezervlerin tahkim edilmesi manasında kıymetli bulunduğunu vurguladı.
Avdagiç, gelecek yıl ve devamında Türkiye’nin üreterek, ihraç ederek oluşturacağı rezervlere ağırlaşması gerektiğine işaret ederek, “Misafir para gelir, buradaki avantajların bittiğini hissettiği anda masraf lakin ihracat yaptığımız vakit o kaynak gelir ve ülkede kalır. Hasebiyle 2025 yılının, 2024 yılında önemli bir bedel ödeyerek ihracat yapmaya devam eden dalların daha fazla destekleneceği, onların beklentilerinin ve süreçlerinin daha sağlıklı çalışmasının önceliklendirileceği bir yıl olması gerekiyor.” dedi.
Yatırımların değerli olduğunu ve her çeyrekte olumlu kalması gerektiğini lisana getiren Avdagiç, şunları aktardı:
“Yatırım, bundan sonraki 1-2-3 yıl sonraki büyümeyi tetikleyecek ana ögedir. Şayet yatırımlar negatife dönerse, kısa vadeli büyüme sayılarında beklentilerinize uygun sonuç alabilirsiniz lakin orta ve uzun vadede yatırım noksanlığından ötürü büyümenizi sürdürebilir halde tutmanız mümkün olmaz. Hasebiyle o büyüme sayısıyla birlikte bence onun alt kırılımlarını çok önemli bir biçimde tahlil etmemiz ve onların her birini müspette tutacak tedbirleri almamız lazım.”
“İstihdam oluşturmaya, ihracat yapmaya devam edeceğiz”
Avdagiç, 2023’ün sonunda açıklanan OVP’ye nazaran, 2024’te enflasyon ve kur bakımından toplamda 24-25 puanlık bir sapma olduğunu belirterek, ortalama öngörülen kurun yüzde 11’i aşan sapma gösterdiğini, enflasyonun sene sonundaki kestirimi dikkate alındığında yaklaşık yüzde 13 üstte gerçekleşeceğini ve 24-25 puanlık bir sapma olduğunu söyledi.
Şekib Avdagiç, 2025’e yönelik OVP’de bilhassa kurla ilgili bu sapmanın katiyetle olmaması gerektiğine işaret ederek, “(2025 yılı) Kurun 2024’te yaşanan önemli kayıplarının telafi edileceği bir yıl olması kıymetli. Bir de bunların içinde hem kamunun hem özel bölümün fiyat siyasetinin da tasarruf önlemlerinin de bu siyasetle uyumlu olarak kurgulanması gerekiyor.” diye konuştu.
Türk iş dünyası olarak hiçbir vakit iyimserliklerini kaybetmediklerini lisana getiren Avdagiç, şöyle devam etti:
“Biz bu ülkede üretmeye, ticaret yapmaya, yatırım yapmaya, istihdam oluşturmaya, ihracat yapmaya devam edeceğiz. Gündeme gelen kimi hususları çok tesirli bir formda iktisat siyaseti kurmaylarıyla görüşme imkanımız oluyor. Kendilerine yaklaşımları için teşekkür ediyoruz. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek geldiler. Burada uzun bir toplantı yaptık. Başka bakanlarımızla bir ortaya geliyoruz. Kendilerine sorunlarımızı, beklentilerimizi, problemlerimizi, taleplerimizi aktarıyoruz. Tüm süreçlere verdikleri katkılar için kendilerine teşekkür ederiz.”