Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Neşecan Çekici, inşaat bölümünde en büyük problemlerden birinin nitelikli emekçi bulamamak olduğunu ve 6 Şubat’ta “asrın felaketi” olarak nitelendirilen zelzelelerin akabinde bu sorunun daha da arttığına dikkati çekti.
GYODER tarafından Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezine (BETAM) yaptırılan “İnşaat Dalı ve İş Gücü Dinamikleri: Türkiye’24” araştırmasının sonuçları ve çözüm önerileri, GYODER Başkanı Neşecan Çekici, YTÜ Konut ve Yapı Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Serhat Başdoğan, Bahçeşehir Üniversitesi BETAM Yöneticisi Prof. Dr. Seyfettin Gürsel ve İstanbul İktisat Araştırma Genel Müdürü ve Kurucusu Can Selçuki tarafından İstanbul’da bir otelde düzenlenen basın toplantısıyla duyuruldu.
İnşaat kesiminin aktüel problemlerini belirlemeyi ve bu problemlerin tahlillerine yönelik tedbir ve siyasetler önermeyi amaçlayan raporda, ekonomik dinamiklerin dala yansımaları da tahlil edildi.
“İnşaat bölümü 2024 yılında 2 milyon 147 şahsa istihdam sağladı”
Rapora nazaran 2024 yılının birinci çeyrek sayılarına bakıldığında inşaat dalı 2 milyon 147 bireye istihdam sağlarken, bölümde çalışanların yüzde 95,4’ü erkeklerden kalan yüzde 4,6’sı ise bayanlardan oluşuyor. Dalda çalışanların yüzde 90’ı tam vakitli yüzde 37’si haftada 50 yahut daha fazla saat misyon yapıyor.
2020’den itibaren emek verimliliğinde önemli artışların görüldüğü raporda, enflasyondan arındırılmış TL cinsinden çalışan başına katma kıymet, 2019’da 121 binden 2022’de 220 bine çıkarak yüzde 82 artarken, bunun yüzde 15’i TL’nin değerlenmesinden kaynaklandı.
Araştırmada, inşaat bölümündeki yararların başka bölümlere nazaran daha yüksek olmasına karşın çalışma şartları ve toplumdaki olumsuz algı nedeniyle bilhassa gençler tarafından tercih edilmediğine dikkat çekilirken, inşaat kesiminde çalışmayı istemeyenlerin en sık belirttiği nedenler işin bedensel olarak yorucu olması, inşaatta çalışmanın tehlikeli oluşu, tecrübe gerektirmesi olarak belirtiliyor.
Türkiye’de inşaat kesiminde bayan istihdamının hissesinin 2022 yılında yüzde 5 olarak söz edildiği raporda, Almanya ve Fransa’da sırasıyla yüzde 14 ve 13, İtalya’da yaklaşık yüzde 10, İspanya ve Polonya’da yüzde 7’nin üzerinde olduğuna işaret ediliyor.
Raporda, Avrupa’da bilhassa vasıflı mavi yakalı bayanların inşaat bölümünde bu oranlara ulaşmasının yaklaşık 30 yıllık bir sürece yayıldığı vurgulanıyor.
Ayrıca uygun şartlar sağlandığında bayanların ustalık gerektiren işlerde çalışabileceği hatta kimi işlerde erkek ustalardan daha başarılı olabileceğine dair görüşler öne çıkıyor.
“Bu kriz uzun vadeli stratejilerle aşılabilir”
GYODER Başkanı Neşecan Çekici, demografik ve toplumsal olguları da ele aldıkları raporda Türkiye’de kentleşme sürecinin devam ettiğinin, iç ve dış göçten kaynaklı nüfus artışının konut talebini yüksek tuttuğunun görüldüğünü belirterek, sarsıntı riski ve kentsel dönüşüm gereksiniminin ise bu talebin yakın gelecekte daha da artmasına yol açacağını söyledi.
Sağlıklı bir inşaat bölümü için arz talep ve fiyat istikrarının ehemmiyetine dikkati çekilen raporda, istikrarlı yapı üretimi için nitelikli mavi yaka çalışanların kritik rol oynadığının vurgulandığına işaret eden Alımlı, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Sektörün cazip hale gelmesi için gelir istikrarı, iş güvenliği, çalışma şartları ve mesai saatlerine ait düzenlemelerin kaide olduğu söz ediliyor. Ayrıyeten, eğitim ve müfredatta esaslı çalışmaların yapılması, nitelikli emekçi yetiştirmeye yönelik istihdam ve sertifika programlarının düzenlenmesi, inşaat işlerini fizikî olarak kolaylaştıracak teknolojilerin devreye alınması, teşvik düzeneklerinin oluşturulması, iş güvenliği kontrollerinin faal olarak yapılmasının yaygınlaştırılması, mavi yaka çalışanlara yıpranma hakkı tanınması da raporda sunulan tahlil teklifleri ortasında yer alıyor.”
Çekici, “Sektörümüzün en büyük problemlerinden biri nitelikli personel bulamama sorunu. Bilhassa zelzeleden sonra bu durum daha da arttı. Bu kriz sırf kısa vadeli tahlillerle değil, uzun vadeli stratejilerle aşılabilir. Raporumuz, kesimimizin mevcut durumuna ışık tutarken geleceğe yönelik değerli bir yol haritası da sunuyor. Bu kapsamda, GYODER olarak iş gücünün niteliğini artırmak ve stratejik tahliller üretmek maksadıyla 7 sektörel STK ve birlik ile ‘Uzun Vadeli Stratejik İş Gücü Platformu’ oluşturma çalışmalarına başlıyoruz. Hedefimiz, bölümde sürdürülebilir bir kalkınmayı mümkün kılacak insan kaynağı yapısını desteklemek ve bu alanda öncü bir rol üstlenmek.” dedi.