MOTORLU Araç Satıcıları Federasyonu (MASFED) datalarına nazaran Türkiye’de yaklaşık 70 bin motorlu araç satıcısı faaliyet gösteriyor ve yılda ortalama 10 milyon araç el değiştiriyor. Araç satışlarında karşılaşılan usulsüzlüklerin tüketicileri ve kesimi sıkıntı durumda bıraktığını belirten Uygar Hukuk Anabilim Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Erhan Kanışlı, sıklıkla hasar kaydının gizlenmesi, kilometre sıfırlama ve üretim yanılgılarının tüketiciye bildirilmemesi üzere sıkıntılar yaşandığını söz etti.
“Özellikle ikinci el araçlarda kilometre sayacının sıfırlanarak aracı yeni yahut az kullanılmış gösterme üzere hukuksuz uygulamalara oto galeriler ve bayilerde dahi rastlanabiliyor” diyen Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Uygar Hukuk Anabilim Kolu Dr. Öğr. Üyesi Erhan Kanışlı, bu tür eylemlerin Ticaret Bakanlığı tarafından idari para cezasıyla cezalandırılırken satış yetki evrakının iptal edilmesi üzere ağır yaptırımların da kelam konusu olduğunu söyledi.
TÜKETİCİNİN HAKLARI VE BAŞVURABİLECEĞİ YOLLAR
Tüketicilerin alım sonrası ortaya çıkan sıkıntılarla ilgili izleyebileceği yasal yollara dikkat çeken Dr. Öğr. Üyesi Kanışlı, “Araçtaki kusurun gizlenmesi durumunda Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Türk Borçlar Kanunu kapsamında farklı hakları bulunuyor. Tüketiciler, kusurlu araç satın aldıklarında aracı geri iade edip bedelini talep edebilir, ayıp oranında indirim isteyebilir, aracın kusursuz bir benzeriyle değiştirilmesini ya da fiyatsız tamirat yapılmasını talep edebilir” dedi.
TÜREL SÜREÇ VE ZAMANAŞIMI
Araç alıcısının, satın aldığı aracın kusurunu fark ettikten sonra süratlice satıcıya bildirimde bulunması gerektiğini anlatan Dr. Öğr. Üyesi Erhan Kanışlı, kelamlarını şöyle sonlandırdı:
“Satıcı kusuru hile ile gizlediyse, tüketici bu bildirimi ihmal etmiş olsa dahi haklarını talep edebiliyor. Bu üzere uyuşmazlıklarda Tüketici Hakem Heyeti ve Tüketici Mahkemesi’ne başvurmak mümkündür. Bu yıl itibariyle 104 bin TL altındaki uyuşmazlıklarda direkt Tüketici Hakem Heyetlerine başvurulması gerekiyor. Bu fiyatın üzerindekilerde ise öncelikle arabulucuya müracaat edilmesi mecburidir. Tüketicinin seçimlik haklarını kullanabileceği vakit sonu, aracın tüketiciye tesliminden itibaren iki yıldır. Fakat hasar kaydını silme yahut kilometre sıfırlama üzere olaylarda, ayıbın hile ile gizlendiği söyleneceğinden bu zamanaşımı müddeti uygulanmaz. Araçtaki üretim yanlışı yahut tasarım kusurunun tüketicinin beden bütünlüğüne yahut mallarına ziyan vermesi ihtimalinde, tüketici, kendisine aracı satan bireyden tazminat talep edebileceği üzere, tıpkı vakitten araç üreticisinden ve varsa aracı ithal eden bireyden de gerek eşyalarına gelen ziyanlar gerekse bedensel ziyanları için Eser Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu husus 6 gereği tazminat talep edebilir. Bu kurguda, ziyan gören tüketicinin önüne çok sayıda tazminat yükümlüsü çıkar. Hepsine birden dava açılabileceği üzere, birine yahut bir kısmına da dava açılabilir.”