İGA İstanbul Havalimanı Yapısal Tasarım ve Kalite Denetim Kıdemli Müdürü Ömer Demir, deprem ve öteki harika durumlar için her vakit hazırlıklı olduklarını belirterek, mümkün bir sarsıntı durumunda İGA İstanbul Havalimanı’nın, yapısal bütünlüğünü koruyarak yolculara ve çalışanlara inançlı bir ortam sunacağını bildirdi.
AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan Demir, İGA İstanbul Havalimanı olarak mümkün bir zelzele anında yolcu ve çalışan güvenliğini en üst seviyede sağlamak için kapsamlı bir acil durum idare planına sahip olduklarını anlattı.
Söz konusu durumlara karşı proaktif tedbirler aldıklarını lisana getiren Demir, “İGA bünyesinde faaliyet gösteren Havalimanı Operasyon Merkezi (APOC), hava trafiği operasyonlarını yürütürken izleme ve denetim misyonlarını yerine getirmek, olağan dışı durumlara süratlice müdahale edebilmek için gerekli bağlantısı sağlamak hedefiyle tüm operasyonel süreçlerin 7/24 kesintisiz ve aktif bir halde yürütülmesini sağlıyor.” formunda konuştu.
Demir, “Deprem üzere doğal afetlere, APOC uyumunda ayrıntılı planlarla hazır olan İGA İstanbul Havalimanı, başta yardım gereçleri ve kurtarma grupları olmak üzere ulaşımın sağlanması ve lojistiğin kesintiye uğramaması ismine gerekli süreçleri süratle devreye sokarak faal bir uyum üstleniyor.” sözünü kullandı.
APOC’un yalnızca operasyonel süreklilik sağlamakla kalmadığını belirten Demir, merkezin tıpkı vakitte doğal afetlerden meteorolojik koşullara kadar her türlü beklenmeyen durumda yolcu güvenliği ve memnuniyetini en üst seviyeye taşımayı amaçladığına işaret etti.
Koordinasyon acil durum haberleşme sistemleri üzerinden gerçekleştirilecek
Demir, İGA İstanbul Havalimanı tarafından hazırlanan “İstanbul Havalimanı Sarsıntı Müdahale Planı”ndan bahsederek, mümkün sarsıntının meydana gelmesinin akabinde tesirlerini en aza indirebilmek ismine kurum ve kuruluşların yapması gereken konuların açıkça belirtildiğini söyledi.
Yapılması gerekenler konusundaki planın, Mülki Yönetim Amirliği (MİA) uhdesinde ve APOC uyumunda “Tahliye ve Durum Tespiti”, “Operasyona Hazırlık”, “Operasyonun Sürdürülmesi” başlıkları altında üç etaplı olarak uygulandığı bilgisini paylaşan Demir, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Tahliye ve durum tespiti etabında havalimanındaki yolcu, çalışan ve paydaşlar Acil Durum Tahliye Planları doğrultusunda, kurulmuş olan acil durum haberleşme sistemleri üzerinden uyum yapılarak inançlı alanlara yönlendirilir. Kurulan acil durum haberleşme masası aracılığıyla toplanan bilgiler ışığında APOC Nöbetçi Müdürlüğü tarafından birinci hasar durum tespiti yapılır. Bu tespit sonucunda havalimanının operasyonel devamlılığı açısından kıymetlendirme gerçekleştirilir.
Operasyona hazırlık evresinde ise hasar tespitinin akabinde paydaş kurumlarla bağlantıya geçilir ve acil operasyonlar için öncelikler belirlenir. Acil durumlar için tesis edilmiş acil durum haberleşme sistemleri devreye alınır. Sıhhat hizmetleri, güvenlik tedbirleri, terminal içi lojistik üzere kritik hizmetlerin sürekliliği sağlanır. Operasyonun sürdürülmesiyle ilgili basamakta ise yardım uçaklarının kabulü, lojistik ve barınma süreçleri idaresi, yolcuların güvenliği ve yönlendirilmesinin sağlanması, yer hizmetleri ve kargo süreçleri süratle organize edilmesi etapları gerçekleştirilir.”
Etkin kriz idaresi içi teknolojik tahliller kullanılıyor
Ömer Demir, havalimanı çalışanları ve paydaş kurumlar için her türlü afet kapsamında farkındalık eğitimleri ve tatbikatlar düzenlendiğinin altını çizerek, zelzele sırasında ve sonrasında süratli tahliye ve faal kriz idaresinin sağlanması ismine bir ekip teknolojik sistemlerin kullanılmasının planlandığını söyledi.
Deprem sonrası GSM ve sabit sınırların devre dışı kalması ihtimaline karşı kurulan yedek telsiz sistemi üzerinde oluşturulmuş “APOC Devlet” ve “APOC Kriz” isminde iki farklı telsiz kanalının bulunduğu aktaran Demir, bina ve sistemlerin çökmesi ihtimaline karşı bağlantının ve operasyonun kesintisiz devam edebilmesi için “Mobil Komuta Denetim aracı”, “Uydu telefonları”, “Harici VHF, UHF ve HF telsizleri”nin yer aldığına işaret etti.
Demir, muhtemel bir afette seyrüsefer sistemlerini destekleyerek uçuş güvenliğinin sağlanması için de Hava Müşahede Sistemleri (AWOS) ve Taşınabilir ATC Kuleleri’nin kullanılacağını bildirdi.
Demir, tahliye süreçlerini optimize edebilmek için bina içi ve etrafındaki hareketliliğin izlenebileceği kamera sistemlerinin de bulunduğunu, bu sistemler sayesinde tüm binalarda bulunan acil durum çıkış kapılarının denetim edilebildiğini, sesli ve görsel yönlendirme yapabilen ihtar veren yangın algılama sistemi ve acil durum tahliye sisteminin bulunduğunu ve acil durum sistemlerinin güç devamlılığı için konuşlandırılmış taşınabilir ve sabit jeneratörlerin hazır olduğunu anlattı.
Yardım operasyonları için birinci 8 saatte tüm hazırlıklar tamam
İGA İstanbul Havalimanının, mümkün sarsıntı sonrası milletlerarası uçuşlar ve yardım operasyonlarını süratle devreye almak için ayrıntılı bir plana sahip olduğu vurgulayan Demir, bu kapsamda, “Yardım Uçaklarının Kabulü ve Slot Koordinasyonu”, “Yolcu Tahliye ve Geri Dönüş Operasyonları”, “Kargo ve Lojistik Yönetimi” başlıklarındaki üç plana ait şu bilgileri verdi:
“Yardım Uçaklarının Kabulü ve Slot Uyumu için sarsıntı sonrası yapılacak olan hasar tespiti sonucunda, yurt dışından gelecek yardım operasyonları için birinci 8 saatte tüm hazırlıkların tamamlanması, AFAD ve milletlerarası yardım kuruluşları ile uyum sağlanarak insani yardım gruplarının ve materyallerin taşınması, saatte 25 geniş gövdeli uçak kabul edilebilecek biçimde slot planlamasının yapılması planlarımız dahilindedir.
Yolcu Tahliye ve Geri Dönüş Operasyonlarında yabancı ülkelerin tahliye talepleri için Dışişleri Bakanlığı ve Göç İdaresi ile uyum sağlanacak. Vize ihlal ve transit yolcular için özel süreçler yürütülerek tahliye süreci hızlandırılacak. Kargo ve Lojistik İdaresi konusunda da İGA Akaryakıt Limanı ve Kıyı Güvenlik ögeleri kullanılarak deniz yolu üzerinden lojistik dayanak temin edilecek, gümrük süreçleri hızlandırılarak gelen yardımların dağıtımının optimize edilmesi sağlanacak. Bu planlamalar sayesinde, İGA İstanbul Havalimanı büyük bir lojistik merkez olarak afet sonrası operasyonları yönetmeye hazır durumda olacak.”
İlk 45 dakika içerisinde kritik binaların denetimi tamamlanacak
Demir, İGA İstanbul Havalimanı’nda, mümkün sarsıntıda İş Sürekliliği Planı’na nazaran, Acil Durum Planı ve Sarsıntı Müdahale Planı’nı devreye alabilecek formda iş süreçlerinin yürütüldüğünü söyledi.
Hava trafiğinin en kısa müddette tekrar başlatılmasını sağlamak için sarsıntının akabinde birinci 45 dakika içerisinde pistler, terminal binası, ve güç sistemleri üzere kritik bina ve altyapıların denetim edileceğini aktaran Demir, gerisinde Devlet Hava Meydanları İşletmesi ve AFAD ile koordineli olarak alternatif uçuş planlarının devreye alınabileceğini lisana getirdi.
ATC Kuleleri’nin devre dışı kalması durumunda taşınabilir kule üzerinden hava trafiğinin yönetilebileceğini kaydeden Demir, deniz ve kara yolu üzerinden lojistik dayanağın sağlanarak gereç ve grupların süratli ulaşımının garanti edildiğini, işçi planlanmasının evvelce belirlenen vilayetlerden ( Ankara, İzmir, Antalya) sağlanacağını vurguladı.
“Depremin tesiri daha az hissedilecek”
İGA İstanbul Havalimanı Terminal binasının yapısal dizaynının, alana özel sarsıntı parametreleri kullanılarak yapıldığına işaret eden Demir, “İnşa edildiği yıl prestijiyle mevcut yönetmeliklerin üstünde zelzele yükleri dikkate alındı. Zelzele sonrası terminal binası, hizmetini kesintisiz sürdürebilmesi performansına nazaran tasarlandı. Yapısal tasarım için ülkemizin ileri gelen mühendislik firmaları ile çalışıldı. Bu çalışmaların tamamında, üniversitelerden sarsıntı konusunda uzman hocalarımız danışmanlık yaptı.” diye konuştu.
Demir, havalimanının, İstanbul Sarsıntı Risk Haritasına nazaran, Kuzey Marmara Fay Sınırı’na yaklaşık 42 kilometre aralıkta yer aldığını belirterek, “Bunun manası, öngörülen İstanbul zelzelesinde fay sınırına uzak olduğumuz için zelzelenin tesiri daha az hissedilecektir. Ayrıyeten havalimanı bölgesinde inşa edilen tüm binaların dizaynında alanımıza özel sarsıntı paremetrelerini kullanarak zelzeleye güçlü, inançlı dizaynlar ve üretimler yapılmaktadır.” sözlerini kullandı.
“Yolculara ve çalışanlara inançlı bir ortam sunacak”
Havalimanının, 6 Şubat 2023’teki Kahramanmaraş merkezli zelzeleler sonrası, mevcut kıymetli yapılarına yönelik performans tahlilleri yapıldığına değinen Demir, değerlendirmeler sonucunda, terminal binasının, kule ve viyadük üzere değerli yapılarda mevcut yönetmeliklere nazaran beklenen performans kriterlerini son derece üst düzeyde sağladığı sonucuna ulaşıldığına dikkati çekti.
Demir, yapılan tahliller kapsamında incelenen yapıların, Türkiye Hava Meydanları Yapıları Sarsıntı Yönetmeliği (THMDY-2020) çerçevesinde değerlendirildiği bilgisini paylaşarak, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bu yapıların hem 144 yıllık hem de 2 bin 475 yıllık dönemlerde, sırasıyla Sonlu Hasar ve Denetimli Hasar performans amaçlarını tam olarak sağladığı saptandı. Yapılan tahliller, kulelerin gözetleme kısımları üzere kritik alanların bile sarsıntıya karşı dayanıklılığının yüksek olduğunu gösterdi. Yeniden bu çalışma, havalimanı kapsamındaki Köprü ve Viyadükler üzere yapıların da muhtemel büyük zelzelelere karşı inançlı olduğunu ortaya koydu.
Tüm bu çalışmalar, İGA İstanbul Havalimanı’nın mümkün bir zelzele durumunda yapısal bütünlüğünü koruyarak, yolculara ve çalışanlara inançlı bir ortam sunacağını gösteriyor. Yapılan mühendislik tahlilleri ve güçlü acil durum planları sayesinde, İGA İstanbul Havalimanı’nın zelzele anında ve sonrasında operasyonlarını inançlı ve kesintisiz halde sürdürebileceği bir defa daha teyit edilmiş oldu.”