Haber: Meltem Karakaş
(ESKİŞEHİR) – Eskişehir Baro Başkanı Barış Günaydın, Sarıcakaya ilçesindeki maden ocağı projesiyle ilgili “Bölgemizde adeta bir yıkıma sebebiyet verecek projelerle sularımız ve toprağımız zehirlenecek, tarım alanlarımız ve biyolojik çeşitlilik yok olacaktır. Bu sebeple kamu yetkililerini toplum ve halk sıhhatinden taraf olmaya çağırıyoruz” dedi.
Eskişehir Barosu, Eskişehir’in Sarıcakaya ilçesinde çıkarılmak istenen madene tepki gösterdi. Eskişehir Baro Başkanı Barış Günaydın, projeye ait şunları kaydetti:
“İlimiz Sarıcakaya İlçesine bağlı Bilal Habeşi Mahallelerinde Koza Altın İşletmeleri A.Ş. tarafından altın ve gümüş madeni açık ocak işletmesi yapılması planlandığını öğrenmiş bulunmaktayız. Geçtiğimiz aylarda Alpagut ve Atalan mahallelerinde Eti Bakır A.Ş. tarafından yapılması planlanan siyanürlü altın-gümüş maden ocağı, cevher zenginleştirme, hazır beton tesisi ve su temin gölleri projesine dair geriye dönüşü mümkün olmayacak biçimde çevresel tesirleri hasebiyle projeye karşı olduğumuzu bildirmiştik. Alpagut ve Atalan bölgesindeki maden projesine dair daha şimdi Bakanlıkça karar verilmemişken bölgeye çok yakın olan Koza Altın İşletmeleri A.Ş. tarafından altın ve gümüş açık ocak işletmesi için Eskişehir Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından ÇED gerekli değildir kararı verilmiştir. Koza Altın İşletmeleri A.Ş. tarafından işletilecek olan proje entegre bir proje olup çıkarılacak cevher tekrar tıpkı şirkete ilişkin vilayetimizde faaliyet gösteren Kaymaz sonları içerisindeki altın ve gümüş maden ocağına taşınacaktır. Siyanürle cevheri ayrıştırma süreci de Kaymaz’da yapılması planlanmaktadır.
‘Tarım alanları ve su kaynakları yok olacak’
Ders alınmayan birçok maden faciasıyla birlikte, hali hazırda Kaymaz’daki altın ve gümüş madeninin tabiata ve ekosistemimize verdiği tahribat ortadayken öbür bölgelerden Kaymaz’a cevher taşınması, oluşacak tahribatı daha da derinleştirmektedir. Ülkemizde madencilik faaliyetlerinin hayat alanlarımıza verdiği ziyanı Çanakkale Kaz Dağları, Erzincan İliç, Ordu Fatsa, Sivas Kangal bölgelerindeki madencilik faaliyetlerinden biliyoruz. Sakarya Vadisinde yapılması planlanan bu iki maden projesiyle ömür alanlarımız, uzun yıllarca tesirini ağır olarak hissedeceğimiz biçimde tahrip edilecektir. Bölgemizde adeta bir yıkıma sebebiyet verecek projelerle sularımız ve toprağımız zehirlenecek, tarım alanlarımız ve biyolojik çeşitlilik yok olacaktır.
‘Dosyada maddi yanlışlar mevcut’
Bütün bu açıkladığımız konular ile birlikte Kaymaz’da hali hazırda faaliyet gösteren maden alanında 3. atık havuzunun yapılması için 3. kapasite artışına mahkemece yürütmeyi durdurma kararı verildiği bilinmektedir. Hasebiyle Kaymaz’da faaliyet gösteren maden alanıyla entegre bir proje olan Sarıcakaya altın ve gümüş madeninin proje tanıtım belgesinde Kaymaz’a tesirleriyle ilgili bir kıymetlendirme koşuldur. Kapasite artışına ait mahkemece verişmiş bir yürütmeyi durdurma kararı mevcutken projenin Kaymaz’a olan tesirleri değerlendirilmeye alınmadan bu haliyle başlanması geri dönüşü mümkün olmayan sonuçları beraberinde getireceği açıktır. Kelam konusu proje incelendiğinde birçok konunun değerlendirilmeye alınmadığı ve belgenin maddi yanılgılarla dolu olduğunu belirtmek isteriz.
Kaymaz Altın Madeni’nin 3. kapasite artışına ait yürütmeyi durdurma kararı varken Sarıcakaya’dan Kaymaz’a cevher taşıma projesi açıkça mahkeme kararının gerisinden dolanmaktır. Hem de bu projenin Kaymaz’a olan çevresel tesirlerin değerlendirmeye bile alınmaması açıkça maddelerimize terstir. ÇED Yönetmeliğimizin entegre projeler başlıklı 25. unsurunda birden fazla projeyi kapsayan entegre projelerin tek bir proje tanıtım belgesiyle incelenmesi gerektiği açıktır ve Sarıcakaya Altın ve Gümüş Madeni projesinde entegre projelere uygulanacak yöntemler atlanmıştır.
‘Açık maddi yanlışlar vardır’
Proje tanıtım belgesine nazaran 1 milyon 598 bin 62 hektar ruhsat alanlı bir toprakta ÇED alanı 22,03 hektardır. Arama faaliyetleri dolasıyla kapasite artışı olasıdır. 2 yıl planlanan projede patlatmalı açık ocak işletmeciliği yapılacak olup yıllık 20 bin ton su tüketileceği anlaşılmaktadır. Patlatmaların yeraltı su kaynaklarına vereceği ziyanlarla birlikte yaratacağı çatlaklar yeraltı sularının ağır metallerle kirlenmesi manasına gelmektedir. Bununla birlikte proje tanıtım belgesinin 67. sayfasında açıkça faaliyet alanı ve etrafında su kaynağı bulunmamaktadır denilmektedir. Rapor bu formda su varlıklarımızın bölgede hiçbir değerlendirmeye alınmaması manasına geldiği de açıktır. Kaba bir incelemeyle bile anlaşılacağı üzere proje Sakarya Nehrimize epey yakın olup mevcut kıymetlendirme açık bir maddi yanılgıdır.
‘Ağır metallerle dolu kamyonlar tozumayla halk sıhhatine ziyan verecek’
Sarıcakaya’dan çıkarılacak cevher günlük onlarca kamyonla Muttalip, Şarhöyük ve 71 Konutlar mahalleleri üzerinden Kaymaz’a taşınacaktır. Yol güzergahı üzerinde ağır metallerle dolu kamyonların tozumayla halk sıhhatine olan muhtemel tesirleri hiçbir surette değerlendirilmemiştir. Belgede hali hazırda hiçbir halk sıhhati tesiri de değerlendirilmeye alınmamıştır. Etraf ve toplum sıhhatini olumsuz etkileyebilecek gayrisıhhi kuruluşların etrafında bırakılacak sıhhat muhafaza bandı arasının belirlenmesi mecburidir. Bu husus Umumi Hıfzıssıhha Kanunu, ilgili yönergelerde ve Madencilik Faaliyeti Müsaade Yönetmeliği unsur 80’de değinilmiş olup projede halk sıhhatinin etkilenmeyeceği bir sıhhat muhafaza bandı arası belirlenmemesi açık bir halk sıhhati ihlalidir.”