APARTMAN otoparklarında ve sitelerde elektrikli araçların şarj edilmesi sırasında yetersiz donanım ve bilinçsizlik nedeniyle yangın riskleri ve can-mal kayıplarının yaşanabileceğini söyleyen Beefull Büyümeden Sorumlu Lider Yardımcısı Alper Arın, “Elektrikli araç şarj noktalarındaki tesisatlar ruhsatlandırılmalı ve gerekli müsaadeler alınarak projelendirilmeli. Hakikat donanım hayati değer taşıyor” dedi.
Güç Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK), Şarj Hizmeti Piyasası Aylık İstatistikleri Ekim 2024 raporuna nazaran ekim ayı sonu itibariyle Türkiye’de elektrikli araç sayısı 155 bin adedi aşmış durumda. Beefull Büyümeden Sorumlu Lider Yardımcısı Alper Arın, elektrikli araç teknolojisine ahenk sağlamak için altyapının geliştirilmesi gerektiğini söz etti. Arın, “Geçtiğimiz günlerde İstanbul’da bir sitenin otoparkında şarj halinde olan bir aracın alev alması nedeniyle çıkan yangın, elektrikli araç şarj istasyonlarında hakikat donanımın hayati kıymet taşıdığını bir sefer daha gösterdi. Apartman otoparklarında ve sitelerde, elektrikli araçların şarj edilmesi sırasında yetersiz donanım ve bilinçsizlik nedeniyle yangın riskleri ve can-mal kayıpları yaşanabileceğine dair telaşlar artarken, bu hususta hem bilinçlendirme hem de altyapı güçlendirme çalışmalarını hızlandırmak büyük ehemmiyet taşıyor” diye konuştu.
“TESİSATTA GERÇEK GEREÇ KULLANILMASI ÇOK ÖNEMLİ”
Alper Arın, “Elektrikli araç alanlara kişisel olarak kullanabilecekleri wallbox’lar veriliyor. Elektrikli otomobillere güç sağlayan kompakt, hafif bir AC şarj istasyonu olarak tabir edilebilecek olan bu aygıtların heyetimi sırasında tesisatların kesinlikle ruhsatlandırılması ve gerekli müsaadelerin alınarak projelendirilmesi lazım. Öncelikle aygıtın gücü ne, bu güç o tesisatta var mı yok mu ona bakılmalı. Mevcutta kâfi güç olsa bile projelendirme yapılması ve ilgili teknik uzmanların?bunu denetim etmesi gerekiyor. Bu denetimlerden sonra ilgili dağıtım şirketinin projeye onay vermesi, olur görüşünün alınması ve sonrasında da projenin uygulamaya geçmesi süreci başlıyor. Kullanılacak yanlışsız kablo kesitleri, güvenlik materyalleri, sigortalar, kaçak akım engelleyicileri üzere tesisatın olmazsa olmazları var. Bunlar yanlışsız kullanılmazsa da o tesisatta çok yüklenmeden kaynaklı ya da yanlış kullanımdan kaynaklı yangınlar çıkma ihtimali olabiliyor. Birebir vakitte tabi ki buradaki tesisatta hakikat materyal kullanılmazsa araca giden elektrik akımı ile bir arada aracın piline de ziyan verme, araca da ziyan verme ihtimali de yüksek” dedi.
‘ALTYAPININ ZİYAN GÖRMESİ ÜZERE OLUMSUZ SONUÇLAR GÜNDEME GELEBİLİR’
İhtiyaç ve altyapıya nazaran en uygun aygıtı seçmenin, elektrikli araç şarj istasyonu kurulumunda birinci ve en kıymetli adımı olduğuna işaret eden Arın, şunları söyledi:
“AC olarak tabir edilen şarj noktaları 3.4 kW’dan başlayarak 7.4 kilovat (kW), 11 kW ve 22 kW güç alternatifleriyle birçok yapıya kolaylıkla entegre edilebiliyor. Şebekeden gelen gücün çevrim yapılmadan araca yönlendirilmesini sağlayan bu istasyon tipi, yatırım maliyeti açısından da daha uygun. Burada altyapı güç kapasitesi çok değerli. Şayet güç kapasitesi kâfi değil ise, en zararsız hali ile şarj hizmeti verilemez. Mevcut altyapı ziyan görebilir ya da elektrikli araç bozulabilir.
Topraklama bir öbür kıymetli bahis. Araçların şarj süreci için gerekli olan referans topraklama kıymetlerinin sağlanamaması durumunda şarj hizmeti alınamaz. Yangın çıkma ve altyapının ziyan görmesi ile can ve mal kaybına yol açması üzere olumsuz sonuçlar gündeme gelebilir.”
Arın süreci ve bu sırada nelere dikkat edilmesi gerektiğini ise şu formda sıraladı:
Münferit kurulumlarda, elektrikli araç şarj aygıtının ve tesisatın kurulacağı alanın kesinlikle kişinin kendi tapulu alanı olması gerekir. Yani bir sitede size tahsis edilen otopark alanı tapunuzda sizin isminize kayıtlı değilse sitenin yahut apartmanın ortak alanı sayılmaktadır. Bu bahis değerli bir ayrıntıdır zira kendi sayacınızdan da elektrik alsanız site sakinleri buna itiraz edebilir. Bu noktada site idaresi yahut apartman idaresinin çoğunluk oyuna başvurmak gerekmektedir. Kendi tapulu alanınıza yahut site idaresi tarafından onaylanmış alana şarj istasyonu kurmak isterseniz dikkat etmeniz gereken teknik ayrıntılar mevcuttur. Öncelikle mukavele gücünüzün yeterliliğine bakılmalıdır. “Sözleşme gücünün yetersiz olduğu hallerde güç artırımı başvurusu içerisinde artırım başvurusu sebebi ile yeni bir dağıtım ilişki mutabakatı gerekmektedir. Heyetim yapılacak yerde mevcut bir tesisat ve kullanılan elektrik irtibatı yoksa yeni talep başvurusu ile dağıtım ilişki mutabakatı yapılması lazım.
Bu talepler için mühendislik danışmanlığı alarak “Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği” kapsamında misyonlu elektrik dağıtım firmalarına ‘Güç Artırım Talebi’ ya da ‘Yeni Güç Talebi’ ile başvurulması gerekir. Uygun şartlar sağlanarak müracaat yapılmadığı takdirde; güç alınamaz, şarj istasyonu hizmeti verilemez. Yapılacak tesisatların ilgili elektrik dağıtım şirketi teknik uzmanları tarafından muayene edilmesi ve onaydan geçmesi en ülkü ve olması gereken senaryodur.?
Öncelikle şarj edilecek elektrikli arabanın muhtaçlığına uygun ve yayınlanmış standartları destekleyen doğu şarj aygıtının seçilmesi gerekiyor. Bunun içi de şarj aygıtının güç alacağı tesisatın ve altyapı ögelerinin; mevcutta kullanılan güç ile birlikte şarj aygıtının sistemden çekeceği ek gücü karşılama noktasındaki yeterliliklerinin uzman ve hususun uzmanı olan kişi yahut kuruluşlarca gerçek hesaplanıp tahlil edilmesi ile mevzuatlara uygun talep, tesis ve enerjilendirme süreçlerinin yönetilmesi gerekir.
Bu noktada mevcut tesisatın sözleşme gücü, kurulu gücü ve şebekeden çekilen azamî gücün tespit edilmesi; yürürlükteki yasal mevzuatlar açısından güç ihlali ile güç kalite kriterlerinin sağlanamaması sebebiyle yasal yaptırımlara maruz kalmamak ve mevcut tesisin kullanılabilir güç kapasitesini tespit etmek açısından değerli.
Gerek elektrik altyapı tesislerinin ve de gerekse şarj aygıtının periyodik denetim ve bakımlarının süreç içerisinde yapılması, şarj sisteminin ve şarj sistemi üzerinden şarj hizmeti alan elektrikli aracın can ve mal güvenilirliği açısından sağlıklı çalışmasını sağlayacaktır.?
Artan elektrikli araç kullanımı ve hasebiyle şarj istasyonu gereksinimi sebebiyle, bilhassa toplu konut vasfındaki yapılarda daha derli toplu ve ortak altyapı üzerinden beslenen, birçok elektrikli araç kullanıcısının birebir anda istifade edebileceği paylaşımlı şarj istasyonu sistemlerinin kurulması, potansiyel can ve mal risklerini ortadan kaldıracağı üzere ulusal ekonomimiz açısından da değerli katma pahalar oluşturacaktır.”