TBMM ‘de Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın 22 Ekim’de Plan ve Bütçe Komitesinde yaptığı sunumla başlayan bütçe maratonu, TBMM Genel Konseyinde, 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifinin kabul edilmesiyle sona erdi.
Plan ve Bütçe Komitesinde, 39 gün süren bütçe görüşmelerinde milletvekilleri 235 saat 42 dakika mesai yaptı. Görüşmelerde, Kurul üyeleri dahil 267 milletvekilinin toplam 1330 kelam talebi karşılandı, böylelikle Meclisteki milletvekillerinin yaklaşık yüzde 45’i bu müzakerelere direkt katılarak katkıda bulundu. Komitede, milletvekilleri en fazla mesaiyi 13 saat 59 dakikayla Etraf Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının bütçesi üzerinde yaptı.
KABUL EDİLMESİ 6 SAAT SÜRDÜ
Plan ve Bütçe Kurulunda, 2025 yılı bütçesi en kısa müddette kabul edilen kurum ise TBMM oldu. TBMM’nin 2025 yılı bütçesi komitede 6 saat 37 dakikada kabul edildi. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, bakanlığın bütçe görüşmeleri için Plan ve Bütçe Kuruluna İzmir Körfezi’nden aldığı bir şişe kirli deniz suyuyla katıldı. Komitede İzmir Körfezi ve kirli su üzerine tartışma yaşandı.
180 SAAT MESAİ YAPILDI
İçişleri Bakanlığının bütçe görüşmesi öncesinde, CHP milletvekillerinin İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ve Komite Lideri Mehmet Muş’un komite toplantı salonuna girişini engellemeye çalışması üzerine Kurulda arbede yaşandı. TBMM Genel Heyetinde, 2025 yılı bütçesinin görüşmelerinde 180 saat mesai yapıldı. Genel Konseyde, 452 milletvekilinin 1239 kelam talebi karşılandı. Genel Şura, bütçe görüşmeleri sırasında en uzun mesaiyi 16 saat 26 dakika ile 18 Aralık’ta, 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi’nin hususları üzerinde yaptı. Genel Kurul’un en kısa süren bütçe mesaisi ise, 12 saat 2 dakika ile Genel Kurul’da bütçe görüşmelerinin başladığı 9 Aralık’ta gerçekleşti.
MİLLETVEKİLİ YÜZÜNE KÖMÜR KARASI SÜRDÜ
Genel Şuradaki görüşmeler sırasında Meclis kürsüsünde farklı anlar da yaşandı. CHP Adana Milletvekili Müzeyyen Şevkin, Güç ve Alışılmış Kaynaklar Bakanlığının bütçesi üzerine kelam aldığı kürsüde, maden kazalarında hayatını kaybeden çalışanlara dikkati çekmek için yüzüne “kömür karası” sürdü. 12 Aralık 2023’teki bütçe görüşmelerinde Genel Konseyde kalp krizi geçiren ve 14 Aralık’ta kaldırıldığı hastanede yaşamını yitiren Saadet Partisi Kocaeli Milletvekili Hasan Bitmez, 12-14 Aralık’taki görüşmeler sırasında anıldı. Küme Başkanvekilleri ve milletvekilleri yerlerinden kelam alarak Bitmez’in vefatından duydukları üzüntüyü lisana getirdi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği ile Sanayi ve Teknoloji bakanlıklarının 2025 yılı bütçelerinin görüşmeleri sırasında, CHP Tekirdağ Milletvekili İlhami Özcan Aygun’un, Marmara Denizi ile Ergene Irmağı’ndan getirdiği su örneklerinin yanı sıra Kazdağları’nda kesilen ağaçların kesimlerini Bakan Murat Kurum’un önüne bırakması üzerine Genel Heyette tartışma yaşandı. Kurum’un Bakanlığının bütçesini sunmak üzere çıktığı Meclis kürsüsünde, yapay zeka ile oluşturulan üzerinde “2034 İzmir Körfezi” yazan fotoğrafı kürsüden göstermesine birtakım muhalefet milletvekilleri itiraz etti.
TBMM BAŞKANVEKİLİ BAŞKAN’DAN KMER DİLİNDE SELAMLAMA
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş 12 Aralık’ta Meclis’i ziyarete gelen Kamboçya Senato Başkanı Hun Sen ile Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği ile Sanayi ve Teknoloji bakanlıklarının 2025 yılı bütçelerinin görüşmeleri sırasında, Genel Kurulu ziyaret etti. Kordiplomat Locası’ndan bir süre Genel Kurulu takip eden Hun Sen’i anons eden TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Başkan, konuk Senato Lideri’ni Kmer lisanında selamladı. Gençlik ve Spor Bakanlığının 2025 yılı bütçesi üzerinde kelam alan MHP Kocaeli Milletvekili Saffet Sancaklı’nın “600 milletvekilimizin 400’ü obez ve çok kilolu. Bunun, 2 nedeni var. Biri beslenme, oburu de hareketsiz bir ömür yani spor kültürümüzün olmaması.” sözü dikkati çekti.
“HIZLI FUTBOL İÇİN OFSAYDIN KALDIRILMASI ŞART”
Yine tıpkı bakanlığın bütçesi üzerinde kelam alan CHP Erzincan Milletvekili Mustafa Sarıgül ise “hızlı futbol için kesinlikle ofsaydın kaldırılması kuraldır.” diye konuştu. Kimi milletvekillerinin gülümsediğini fark eden Sarıgül, “Ofsayt kalksın diye Fransız Arsene Wenger söylerken sorun yok. Erzincanlı Mustafa Sarıgül söylerken de bıyık altından gülüyorsunuz.” karşılığını verdi. Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak’ın sunumu sırasında ise birtakım CHP milletvekillerinin yerlerinden Bak’a sataşması ve AK Parti milletvekillerinin Bak’ı alkışlaması, Genel Şurada tartışmalara neden oldu.
Bak’ın milletvekillerinin sorularını yanıtlamaya başladığı sırada ise CHP milletvekilleri reaksiyon göstererek sırtlarını döndü.
Kültür ve Turizm Bakanlığının bütçesi görüşülürken de CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer fiyatları eleştirmek için kürsüye içinde patates bulunan poşetle çıktı.
RÖGAR KAPAĞI MAKETİYLE KÜRSÜYE ÇIKTI
Hazine ve Maliye Bakanlığının 2025 yılı bütçesi üzerinde söz alan AK Parti İstanbul Milletvekili Adem Yıldırım, kürsüye rögar kapağı maketi ile çıktı. İstanbul’da rögar kapağının metrobüs kapısını kırarak insanların yaralanmasına neden olduğunu belirten Yıldırım, İstanbul Büyükşehir Belediyesini eleştirdi. Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığının bütçe görüşmeleri sırasında, Türkiye İşçi Partisi (TİP) İstanbul Milletvekili Sera Kadıgil’e, Genel Konseyde sarf ettiği kelamların sükuneti ve çalışma sistemini bozucu nitelikte olduğu gerekçesiyle Meclis İçtüzüğüne nazaran ihtar cezası verildi.
KAĞIT UÇAK” TARTIŞMASI
2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi’nin unsurları üzerindeki görüşmeler sırasında, CHP Balıkesir Milletvekili Serkan Sarı’nın, Balıkesir Havalimanı’na 6 yıldır uçak inmediğini lisana getirerek, yanında getirdiği kağıt uçağı kürsüden milletvekillerine hakikat uçurması tartışmaya neden oldu. AK Parti Konya Milletvekili Mehmet Baykan KAAN’ın üretildiği bir Türkiye’de Genel Heyette kağıttan uçak uçurulduğunu birinci kere gördüğünü söyledi. 2025 yılı bütçe görüşmelerinin son gününde, TBMM Genel Konseyinde bütçe görüşmelerini takip eden MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin ” Türkiye Cumhuriyeti, Yeni Yüzyıl Yeni Türkiye, 2023-2123″ yazılı yüzük ve rozeti dikkati çekti.