Çanakkale’nin Yenice ilçesinde 3 yıl evvel kurulan Nevruz Köyü Bayanları Kooperatifinin üyeleri, mükafatla taçlandırdıkları muvaffakiyetleri ve gösterdikleri dayanışmayla hemcinslerine örnek teşkil ediyor.
Merhum iş insanı İbrahim Bodur’un memleketi Nevruz köyünde yaşayan kadınlar, Kale Grubu Başkanı ve Üst Yöneticisi (CEO) Zeynep Bodur Okyay’ın dayanağı, Ayşe Pirhasoğlu Akbaş’ın mentörlüğünde çıktıkları üretim seyahatinde birlikte başarmanın gururunu yaşıyor.
Kooperatifin öyküsü, 2020’de iki katlı köy okulunun giriş katındaki sınıfta yaktıkları sobanın başında üretim yapan 4 bayanla başladı.
Zeynep Bodur Okyay’ın önerisi üzerine köye giden Akbaş’ın, bayanların kooperatif çatısı altında bir ortaya gelmesi fikrini sunmasından 4 ay sonra 2021’in şubat ayında kuruluş gerçekleşti.
Bugün 16 şahısla üretime devam eden kooperatifin üyeleri, kumaş dizayncısı Fırat Neziroğlu’nun kendileri için özel olarak tasarladığı “Nevruz bezi”ni dokumayı öğrendi.
Kooperatifin maskotu horoz “Ferit”in görseli eserlere işleniyor
Tasarım dokümanını aldıkları Nevruz bezinden kaftan diken bayanlar, eser seçkilerini vakitle artırdı. Yün patik ören, kağıt ipten hasır şapka yapan, pazen kumaştan elbise diken bayanlar, kooperatifin maskotu haline gelen horoz “Ferit”in görselini çanta, önlük, peştamal üzere eserlere işliyor.
Yenice’nin biberi meşhur olduğu için kapyayı kooperatifin logosu olarak belirleyen bayanların ördüğü yün patik ve hasır şapkalar, ABD’deki bir mağazada satışa sunuluyor. İhtimamla paketlenen başka eserler ise e-ticaret mağazası üzerinden alıcılarına ulaşıyor.
2024 Halkbank Üreten Bayanlar Yarışı’nda “Kadın Kooperatifi Ödülü” kazanmanın gururunu yaşayan, üretime orta verdikleri saatlerde yemek konusunda hünerlerini sergileyen bayanlar, soğuk kış günlerinde sobayla ısıttıkları mutfakta kurdukları sofranın etrafında toplanıyor.
“Biz büyükşehirdekiler bu türlü bir kaçışın hayalini kuruyoruz”
Hemcinslerine örnek olan kooperatifin mentörü Ayşe Pirhasoğlu Akbaş, AA muhabirine, İbrahim Bodur’un 1957 yılında Çanakkale Seramik firmasını kurarak köyüne, yöresine, doğduğu topraklara hizmet vermiş bir duayen olduğunu, “Sizi siz yapan kıymetlere sahip çıkın zira onlar bir ağacın kökleri üzere sizi ayakta tutacaktır.” kelamıyla ebediyen onu yanlarında hissettiklerini söyledi.
İlham dolu hayat seyahatinde ellerinden geldiğince bulundukları yerin hakkını vermeye çalıştıklarını belirten Akbaş, kooperatif üyesi bayanlarla buluşma öyküsünü şöyle anlattı:
“Bu köyle tanışmam 2020 yılında eşim vasıtasıyla oldu. 1992 yılından beri Çanakkale Seramik’te çalışıyor. Zeynep Bodur Okyay, bir sohbet sırasında bana bu köyden bahsetti, ilgimi çekebileceğini düşündü. Çok harikulade bir öngörüsü var. Buraya birinci geldiğimde 3-4 bayan bir sınıfta toplanmış bir şeyler yapmaya çalışıyordu. Kısa bir sohbetten sonra neden burada olduklarını sordum. Özgür hissettikleri için burada olduklarını söylediler. Bu beni çok etkiledi. Sobanın yanması, üstündeki salçalı ekmekler, çay… Çok sıcak bir ortam. Biz büyükşehirdekiler bu türlü bir kaçışın hayalini kuruyoruz. Benim için kıymetli bir adım oldu. Arkadaşım, dostum oldular. Gidecek bir köyüm, çalacak kapılarım oldular.”
Akbaş, ortak bir hareketle, Zeynep Bodur Okyay’ın mihmandarlığında evvel fizikî ortamı toparladıklarını, “Sonra neler üretmeliyiz?” diye düşündüklerini lisana getirdi.
” Kaliforniya’da bir firma 3 yıldır patiklerimizi alıyor”
Logoyu belirlediklerini kaydeden Akbaş, “Olmayanı yapmak, unutulanları tekrar hayata geçirmek istedik. Pazenle yola çıkmak istedim. Bilhassa benim yaş grubumda geçmişe döndüğümüzde pazenle ilgili anısı olmayan yok üzere. O yüzden birinci eserimiz pazen oldu. Sonra patikleri modernize etmeye karar verdik. O patikler çok ses getirdi. Şu anda Kaliforniya’da bir firma 3 yıldır patiklerimizi alıyor.” diye konuştu.
Akbaş, kumaş dizayncısı Fırat Neziroğlu’nun köye gelerek Nevruz bezini hayata geçirmesinin, bayanların kooperatif seyahatini farklı bir noktaya taşıdığını vurguladı.
Neziroğlu’nun, Anadolu’da orta kalınlıkta bir kumaşın olmadığını söylediğini anlatan Akbaş, şu bilgileri verdi:
“Biz süreci büsbütün kendisine bırakmıştık. Onun tasarladığı bezi, Nevruz bezi olarak dokuyoruz ve tasarım evrakını de aldık. Bu, bizim üretimdeki en büyük başarımız. Fırat Hoca’nın tasarladığı kısa bir kaftan modelimiz var. Anadolu’yu geziyor, oradaki eski kalıpları gün yüzüne çıkarıyor. O kalıplardan esinlenerek biraz modernize ettiği bir kalıbı bize ikram etti. O kaftanı vakit içinde çeşitlendireceğiz. Bilhassa modelden evvel renklendirmek üzerine planlarımız var. Gelecek ay Nevruz bezini kök boyalarla, bitkilerle nasıl renklendireceğimizin çalışmasını yapacağız. Küçük bir çanta denemek istiyoruz. Eserlerimizin hepsi Shopier’da satılıyor. Web sayfamız şimdi hazırlanmadı. Teknik olarak onun çalışmalarına da başladık.”
“İdealler kıymetli, çalışmak önemli”
Üyelerden Fatma Ülke de kooperatifin toplumsal olarak kendilerine birçok şey kattığını, birlikte hem vakit geçirdiklerini hem üretim yaptıklarını hem de aile bütçesine katkı sağladıklarını belirtti.
Uyum içinde çalıştıklarını anlatan Ülke, “Arkadaşlarımızla çok hoş anlaşıyoruz. Konuttan çıkarken çabuk ediyoruz; ‘Bir an evvel kooperatife gidelim, arkadaşlarımızla birlikte olalım’ diye. Çok hoş vakit geçiriyoruz. Önlük, kaftan, pantolon, bluz, ceket, bardak altlığı, patik, şapka üretiyoruz. Nevruz kumaşını dokumayı öğrendik. Hem dokuyoruz hem dikiyoruz, oldukça ilerlettik.” değerlendirmesinde bulundu.
Canan Aydın ise müsabakada elde ettikleri mükafatı beklemediklerini, kendileri için büyük sürpriz olduğunu söz etti.
Kadın kooperatiflerine, yol arkadaşlarını âlâ seçmelerini tavsiye eden Aydın, “Çünkü yol arkadaşlarınızın tıpkı vakitte sırtınızı yaslayabileceği beşerler olması lazım. Yeterli günde berbat günde arkadaşlarımızla üretmeye çalışıyoruz. Ülküler değerli, çalışmak önemli. Ayşe Hanım bizim için çok büyük bir velinimet. Bakış açısı, bize kattığı çok şey var. Çok değerli birisi. İnşallah herkesin bizim üzere mentörü olsun.” tabirini kullandı.