(ANKARA) – Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye’deki yeni idarenin başkanı Ahmed eş- Şara ile görüşmesinin akabinde ortak basın toplantısında, “Suriye halkının DEAŞ ile uğraşına de en güçlü biçimde takviye vermeye hazırız. Geçmişte olduğu üzere bugün de DEAŞ’ın Suriye’deki durumdan istifade etmesine asla müsaade vermeyeceğiz. Baas karanlığından kurtulan Suriye, PKK/ YPG ve DEAŞ’ı da topraklarından temizleyecektir” dedi. Şara ise, “Uluslararası toplum Suriye’ye uygulamış olduğu ekonomik yaptırımları kaldırmalı diye düşünüyoruz” diye konuştu.
Dışişleri Bakanı Fidan, Şam’da Suriye’deki yeni idarenin başkanı Şara ile görüştü. Görüşmenin akabinde düzenlenen ortak basın toplantısında Şara, Fidan ile kapsamlı bir görüşme yaptıklarını, Suriye’nin geleceğini ele aldıklarını belirterek, “Türkiye ve Suriye’nin ekonomik iş birliğini önemsiyoruz” dedi. Şara, “Dost ülke Türkiye, ihtilalin başından beri Suriye halkının yanında durdu, bunu unutmayacağız” tabirlerini kullandı. Fidan ise şöyle konuştu:
“Bugün Şam’da bulunmaktan duyduğum memnuniyeti söz ederek sözlerime başlamak istiyorum. 61 yıllık Baas rejimi tarafından katledilen tüm Suriyelileri hürmetle anmak istiyorum. 14 yıllık özgürlük uğraşında şehit olan kardeşlerimizi hürmetle yad ediyorum. Hepsine Allah’tan rahmet diliyorum. Sizlere Türk halkının selamını getirdim, Cumhurbaşkanımız Tayyip Erdoğan’ın en âlâ dileklerini ve selamlarını getirdim. 14 sene boyunca sevinciniz sevincimiz, hüznünüz hüznümüz oldu. Kardeşlik ve komşuluk hukuku bunu gerektiriyordu. Bugün Türkiye olarak tarihin hakikat tarafında yer almış olmanın haklı gururunu yaşıyoruz.
“Ülkenizin en karanlık devri geride kaldı”
İnşallah ülkenizin en güç, en karanlık devri geride kaldı. İnşallah daha hoş günlerimiz bizi bekliyor. Suriye’nin bütün etnik, dini ve mezhep kümeleri daha keyifli ve huzurlu olacak inşallah. Bundan sonraki süreçte Suriye’nin geleceğini belirleyecek olan sizlersiniz. Suriye’nin inançlı, özgür ve müreffeh bir ülkeye dönüşmesi sizlerin sayesinde mümkün olacak. Bugün Şam’dayım. Zira en dar günlerinizde olduğu üzere bugün de sizleri yalnız bırakmayacağız. Türk halkı, Türk devleti ve Cumhurbaşkanımız Erdoğan sizlerin her vakit yanında olacaktır.
“Kapsayıcı bir idare tesis edilmesi gerekmektedir”
Bu zafer sizindir ve öteki hiç kimsenin değildir. Sizlerin fedakarlıkları sayesinde Suriye tarihi bir fırsat yakaladı. Bugün Suriye’nin yine istikrara kavuşması, Suriye topraklarında terör tehdidinin bertaraf edilmesi ve iktisadın güçlendirilmesi mümkündür. Suriye halkının ülkelerine geri dönüşü mümkündür. Sayın Şara ile yaptığımız görüşmede bu başlıklara odaklandık. Geçiş devrinin nizamlı biçimde tamamlanmasının kıymetine değindik. Suriye’de istikrarın tesisinin en öncelikli mevzu olduğunun altını çizdik. Bunun için evvel ülkede güvenlik tesisi gerekmektedir. Hukukun üstünlüğünün sağlanması ve azınlıkların korunması icap etmektedir. Suriyelilerin öncülüğü ve konut sahipliğinde hiçbir dini yahut etnik kümenin dışlanmadığı kapsayıcı bir idare tesis edilmesi gerekmektedir. Herkesin barış içinde yaşadığı ve adaletin hakim olduğu bir Suriye kurmak, yeni Suriye’nin en büyük başarısı ve geleceğinin teminatı olacaktır. Bu hedefleri hayata geçirmek için Suriye’de devletin tüm işlevleriyle ayağa kaldırılması gerekiyor. Türkiye olarak devlet kurumlarının tekrar yapılandırılması ve kapasite inşası alanındaki deneyimlerimizi aktarmaya hazırız. Keza, TİKA, Kızılay ve AFAD üzere kurumlarımızla ve özel şirketlerimizle somut çalışmalara takviye vermek istiyoruz. Bu bahiste sayın Cumhurbaşkanımız tüm devlet kurumlarına gereken talimatı vermişlerdir.
“Uluslararası toplum yeni idareye dayanak sağlamalıdır”
Suriye’deki yeni yönetimin verdiği sözleri hayata geçirebilmesi için fırsata ve imkana gereksinimi var. Suriye’ye yönelik yaptırımların kaldırılması, Suriye’nin olağanlaşması ve güvenliğin sağlanması bakımından son derece mühimdir. Suriye’nin yine inşası için gerekli hazırlıklara bir an evvel başlanması gerekmektedir. Suriyeli kardeşlerimizin ülkelerine istekli ve inançlı dönüşünü mümkün kılacak ortamın yaratılması lakin bu formda mümkün olacaktır. Bu bakımdan memleketler arası toplum yeni idareye dayanak sağlamalıdır. Bugünkü ziyaretimizin öteki ülkelerden de üst seviye temasları teşvik edeceğini ümit ediyorum.
“Baas karanlığından kurtulan Suriye, PKK/YPG ve DEAŞ’ı da topraklarından temizleyecektir”
Zaman ‘Bekle ve gör’ devri değildir, bir an evvel harekete geçmeliyiz. Suriye’nin toprak bütünlüğü ve birliği konusunda hiçbir tereddüt yoktur. Asla da olamaz. Bugünkü görüşmemizde bu konudaki ortak irademizi teyit ettik. Bu vesileyle PKK/YPG’ye Suriye’de mutlaka yer olmadığını bir defa daha vurgulamak istiyorum. Bu terör örgütü Suriye halkının topraklarını işgal etmekte ve doğal kaynaklarını çalmaktadır. Bugünkü toplantımızda Suriye halkının PKK/YPG ile gayret konusunda ne kadar kararlı olduğunu bir kere daha gördüm. PKK/YPG bir an evvel kendisini feshetmelidir. Başka yandan, Suriye halkının DEAŞ ile gayretine en güçlü formda takviye vermeye hazırız. Geçmişte olduğu üzere bugün de DEAŞ’ın Suriye’deki durumdan istifade etmesine müsaade vermeyeceğiz. Baas karanlığından kurtulan Suriye, PKK/YPG ve DEAŞ’ı da topraklarından temizleyecektir.
” İsrail’in Suriye’nin topraklarını gasp etmesine katiyen müsamaha gösterilemez”
İsrail’in mevcut ortamdan faydalanarak Suriye’nin topraklarını gasp etmesine katiyetle müsamaha gösterilemez. İsrail, Suriye’nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne hürmet göstermeli, bölgesel güvenliği daha fazla riske atmamalıdır. Memleketler arası toplum, İsrail’in hukuksuz hareketlerine karşı somut bir reaksiyon ortaya koymalıdır. Değerli Suriyeli kardeşlerim; sizler, onurlu ve haklı bir çaba verdiniz. 14 sene boyunca, her bir gün, sizin yaptığınız fedakarlıklara şahsen şahit oldum. Katlanmak zorunda kaldığınız acıları gördüm. Muhalif güçlerin, Halep’i terk etmek zorunda kaldığı günü unutamam. Birtakım ülkelerin sizi yalnız bırakıp gittiği günleri de unutamam. Lakin bugün umut dolu, yeni bir gündür. Yaşadıklarınız, yeni Suriye’yi kurarken size güç vermelidir. Hayatını kaybeden kardeşlerimiz için, gelecek jenerasyonlar için, barış içinde yaşayan bir Suriye için beraberce uğraş göstereceğiz.”
“Altyapımız yıkıma maruz kalmış durumda”
Ortak açıklamanın akabinde gazetecilerin soruları yanıtlandı. Şara, ülke dışındaki Suriyeliler ile ilgili soru üzerine, “14 yıl boyunca halkımız çok büyük kasvetler çekti ve bugün prestijiyle halkımızın çabucak hemen yarısı ülke dışında. Altyapımız yıkıma maruz kalmış durumda. Önümüzde çok büyük sınamalar ve meydan okumalar bulunmakta. Memleketler arası toplum Suriye’ye uygulamış olduğu ekonomik yaptırımları kaldırmalı diye düşünüyoruz. Evvelki cani rejim halkını katletti ve bundan ötürü birtakım yaptırımlara Suriye maruz kaldı lakin şu an gitti. Hasebiyle mağdurlar var ülkede ve artık o kanunların, sebep gittikten sonra cezanın da kaldırılması gerekiyor. Bu mazlum insanların cezalandırılmaması gerekiyor. Böylelikle Suriye halkına dayanak noktasında bizlerin de eli güçlenmiş olacaktır” karşılığını verdi.
Fidan ise, “Bugün bu Suriye’nin ayağa kalkması, yerlerinden edilmiş milyonlarca insanın ülkelerine dönmesi, temel hizmetlere kavuşması için milletlerarası toplumun başta bölge ülkeleri topyekun bir seferberlik içerisinde olması gerekiyor. Bölge ülkelerinin üzerinde yük oluşturan, Avrupa ülkelerinde önemli badire oluşturan göçmenlerin dönebilmesi için yine üretime tekrar başlanması gerekiyor” diye konuştu.
“YPG’nin Suriye’nin ulusal bütünlüğünü tehdit etmeyen bir noktaya gelmesi gerekiyor”
Türkiye’nin Suriye’nin idare biçimini belirleme ve Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine yönelik muhtemel bir askeri operasyona ait soru üzerine Fidan şu değerlendirmeyi yaptı:
“PKK/YPG Suriye topraklarının üçte birini işgal etmekte. Güç kaynaklarının başında oturmakta, Suriye halkının malını çalmakta ve Türkiye’den, Irak’tan, İran’dan, Avrupa’dan gelmiş PKK mensuplarıyla ve çok sol terör kümeleriyle bölgeyi adeta terör havzasına çevirmiş durumda. Kendilerinin memleketler arası topluma sunduğu gardiyanlık hizmeti karşılığında memleketler arası toplum bu hukuksuzluğa göz yumuyor, bu türlü bir alışveriş olmuş. Yeni Suriye’de Şam’daki yeni idarenin Suriye’nin toprak bütünlüğünü, siyasal egemenliğini sağlama konusunda uygun adımları atacağını kıymetlendiriyoruz. Yeni Suriye’de daha fazla kaos, kan, dram olmadan YPG’nin önümüzdeki süreçte Suriye’nin ulusal bütünlüğünü tehdit etmeyen bir noktaya gelmesi gerekiyor. Oradaki Kürt kardeşlerimizin kendi hayatlarından, emniyetlerinden emin formda yaşaması, Suriye’nin geri kalan nüfusu üzere gururla, huzurla, emniyetle bulundukları yerlerde hayatlarını sürmesi ve terör örgütünün pençesinden kurtulmaları değerli. Memleketler arası sistemin terör örgütünü kullanmak için münasebet gösterdiği DEAŞ tutukluları sıkıntısında kıymetli dostumun, Suriye idaresinin yeni iradesi ismine bu hususta inisiyatif almaya hazır olduklarını söylediler. Gerekirse bu tutukluları devralma konusunda gerekli teşebbüsü yapabileceklerini söylediler.”
“Hiçbir kümenin elinde silah bulundurmasını kabul etmemiz mümkün değil”
Şara, silahların bırakılması konusunda varılan muahede ilgili soru üzerine, “Özgürleştirme teşebbüsüne başlamadan evvel aslında bu kümelerle uyum halindeydik. Başarılı olmamız durumunda artık bir ordunun olması ve bir Savunma Bakanlığının olması konusunda hemfikirlerdir. Önümüzdeki günler içerisinde Savunma Bakanlığımızın duyurusu olacak ve içerisinde askeri kanattan bakanlık çalışanı olacak. Suriye Ordusu’nun genel çerçevesi belirlenmiş olacak. Bu kümeler kendilerini feshedecekler. Bizler hiçbir halde hiçbir kümede gerekse denetim altında olan bölgeler olsun gerekse PKK/YPG’nin olduğu bölgelerde olsun hiçbir kümenin elinde silah bulundurmasını kabul etmemiz mümkün değildir. Bizim önceliklerimizden bir tanesi budur. Ülkedeki tüm silah denetimini elimize almak istiyoruz bu bahiste kümelerin birçok bizimle hemfikir ve inşallah istediğimiz sonuca ulaşacağız” sözünü kullandı.
“Yeni devirde sayın Trump’ın bu soruna daha farklı yaklaşacağına inanıyorum”
Yeni ABD Başkanı Donald Trump döneminde YPG/PKK probleminin çözüleceğine inanıp inanmadığı sorulan Fidan, “Birinci periyodunda Trump ile çalıştık. Trump’ın çok büyük birkaç özelliği var. Bunlardan birisi net olması ve yalnızca Amerika’nın çıkarlarını temel alması. Ancak Amerikan sistemi maalesef yalnızca Amerika’nın çıkarını değil, ismini vermek istemediğim öbür ülkelerin de çıkarlarını gözeten beşerlerle dolu. Burada Amerika’nın çıkarları açısından bakıldığı vakit, bir matematik hesabı yapıldığı vakit, Türkiye mi değerli, PKK üzere bir terör örgütü mü değerli, Trump buradaki matematiği çabucak görüyor. Yeni periyotta Trump’ın daha kararlı, daha güçlü ve yalnızca Amerika’nın çıkarlarını öne alan bir iradeyle bu meseleye daha farklı yaklaşacağına inanıyorum” diye konuştu.
“Biz şu an azınlıkları koruyoruz, onlara ziyan gelmemesine çaba gösteriyoruz”
Şara, Suriye’de yaşayan ve huzursuz olan azınlıklarla ilgili değerlendirmesinin sorulması üzerine ise, “Devrim hiçbir vakit azınlıklara karşı yapılmadı. Münasebetiyle bir kaygının olması gerekmiyor. Aslında rejim 50 yıl boyunca azınlıkları korkutarak bir ayırım yaptı. Toplum içerisinde bir parçalanmaya sebep oldu. Biz şu an azınlıkları koruyoruz. Hiçbir formda onlara bir ziyan gelmemesine çaba gösteriyoruz. Bilhassa birtakım mezhepsel telaffuzların çıkmaması, provokasyonların olmamasına dikkat ediyoruz” dedi.