Antalya’daki Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü (BATEM), birinci denemeleri 90 yıl evvel yapılan ve yaklaşık 4 yıl evvel tekrar başlatılan kahve bitkisini yetiştirme çalışmalarında olumlu sonuçlar aldı.
Kahve ve hurma fidanı yetiştirmek emeliyle 1934’te kurulan “Sıcak İklim Nebatları İstasyonu”ndaki çalışmalar, birinci kahve bitki yetiştiriciliği denemelerinde o devirdeki ekolojik kurallar ve teknoloji eksikliği nedeniyle başarılı olamayınca muz üretimine yöneldi.
Yıllar içerisinde diğer enstitülerin birleşmesiyle 2004’ten bu yana BATEM olarak çalışmalarını sürdüren enstitü, narenciye, muz, avokado başta olmak üzere çok farklı zerzevat ve meyvelerin yetiştirilmesine öncülük ediyor.
Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı olan enstitü, 1934’te başlayan kahve serüvenini yine gündeme taşıyarak, 2020’de yurt dışından getirilen tohumları toprakla buluşturdu.
Ana vatanı Etiyopya olan ve Kolombiya, Brezilya, Guatemala, Vietnam üzere ülkelerde yetiştirilen kahve bitkisi, BATEM’in çalışmalarıyla Antalya topraklarına da ahenk sağladı.
Yaklaşık 4 yıl süren çalışma sonucunda olumlu sonuçlara ulaşan enstitü, kahve bitkisi yetiştiriciliğini kentte yaygınlaştırmayı hedefliyor.
Enstitü Müdürü Dr. Abdullah Ünlü, AA muhabirine, yarım kalan projeyi başarılı bir formda sonuçlandırdıkları için keyifli olduklarını söyledi.
Antalya’nın narenciye ile anılan bir kent olduğunu lakin son yıllarda tropik ve subtropik meyvelerin de yetiştiriciliğiyle de ismini duyurduğunu belirten Ünlü, AR-GE çalışmaları yaparak yeni eserleri kente kazandırdıklarını belirtti.
Kahve üretiminin kent için uygun olduğunu söz eden Ünlü, “Kahve bitkisi yetiştiriciliği geçmiş yıllarda denenmiş lakin o yıllardaki iklim kaideleri ve sera teknolojileri uygun olmadığı için istenilen sonuç alınamamış. Yıllar sonra Antalya Valiliği, Tarım İl Müdürlüğü ve enstitümüz protokol imzalayarak, Türkiye’de yine kahve serüvenine başladık. Türkiye’de kahve tüketimi arttı. Ülke olarak önemli manada yurt dışından kahve çekirdeği alıyoruz.” dedi.
Projeye 2020’de başladıklarını lakin global salgın nedeniyle fidan getiremediklerini yalnızca tohumu ülkeye getirdiklerini anlatan Ünlü, dünyada 5 kahve çeşidi olduğunu, Türkiye’de “Arabica” tipi üzerinde çalıştıklarını kaydetti.
Tescilden sonra seri üretim başlayacak
Tohumlar üzerinde çalışma yaptıktan sonra 2 yıl evvel tohumları Gazipaşa’daki serada toprakla buluşturduklarını belirten Ünlü, “İki yıl serada müşahedelerini yapacağız. Adaptasyon çalışmalarını yapıp, süratli bir formda fidan yetiştirip, üreticilere dağıtacağız. Antalya’da kahve fidanını yaygınlaştırarak Türkiye’yi dışa bağımlılıktan kurtarmak istiyoruz.” diye konuştu.
Ünlü, tohumda tescil ve sertifikasyon çalışmalarına da başladıklarını vurgulayarak, ellerinde yaklaşık 100 fidan olduğunu ve çiçeklerinde gerekli müşahedeleri yaptıktan sonra tescil ettireceklerini söyledi.
Çalışmaların şu ana kadar başarılı ilerlediğini lisana getiren Ünlü, “Tescil çalışmalarını tamamladıktan sonra seri üretime geçeceğiz. 2-3 yıl içinde fidan sayımız daha da artacak.” sözünü kullandı.
Ünlü, ileriki yıllarda Arabica çeşidinin dışında farklı cinslerde ıslah çalışmalarını da başlatacaklarını kelamlarına ekledi.