Haber: Edda SÖNMEZ – Kamera: Hakan KAYA
(İSTANBUL)- Altın ithalatına getirilen kota, kaçakçılığı artırdı. Başta İstanbul Havalimanı olmak üzere pek çok hudut kapısından kaçakçılık haberleri geliyor. Küçük yatırımcıyı tıpkı dövizde olduğu üzere düzmece altın tasası sardı. Kapalıçarşı’da kuyumcular, altının geçersiz olup olmadığının nasıl anlaşıldığını anlattı. Kuyumcu Halik Akçalı, “Sahte altını kimyasal istikametlerden anlıyoruz. Çeşitli konsantrasyondaki asitlerle. 14 ayar, 18 ayar, 22 ayara nazaran ayarlanmış çeşitli konsantrasyonda asitlerimiz var. ve mihenk taşı. Altından öbür ve asitten öbür hiçbir şeyden tepkiye girmiyor. Tepkiye girmediği için de altın mı, değil mi onu anladıktan sonra hangi ayar olduğunu da bu asitler yardımıyla buluyoruz” dedi.
Altına getirilen kota, altın kaçakçılığının yanı sıra geçersiz altın üretimini artırırken, piyasada merdiven altı altın üretim yapan sahtecileri hareketlendirdi. Türkiye’de kuyumculuğun kalbi Kapalıçarşı’da kuyumculuk yapan esnaf, ANKA Haber Ajansı’na konuştu. Kuyumcu Halik Akçalı, düzmece altının nasıl anlaşılacağını uygulamalı bir biçimde şöyle anlattı:
“Altının uydurma olup olmadığını bir kez kimyasal taraflardan anlıyoruz”
“Sahte altını bir sefer aslında artık kimyasal istikametlerden anlıyoruz. Evvelden dişimizden, lisanımızdan, şundan, bundan, yumuşaklığından yahut yere attığımız vakit sesinden anlıyorduk. Fakat artık artık teknoloji ilerledi tabi. Artık asitlerle, çeşitli konsantrasyondaki asitlerle. 14 ayar, 18 ayar, 22 ayara nazaran ayarlanmış çeşitli konsantrasyonda asitlerimiz var. Bu da mihenk taşı. Mihenk taşı daima duyduğumuz mihenk taşı. Bu altından öteki ve asitten öbür hiçbir şeyden tepkiye girmiyor. Tepkiye girmediği için de hangi ayar olduğunu olağan öncelikle altın mı değil mi onu anladıktan sonra hangi ayar olduğunu da bu asitlerle yardımıyla buluyoruz.
“Özellik altın olmayanın silinmesi yahut beyazlaşması, altın olanın da kalması lazım”
Mesela artık bu mihenk taşını sürdüğümüz vakit şu altın izi çıkıyor. Şu izi, şu müsaade üstüne bir kez 14 ayardan başlayalım ki altın mı değil mi diye oradan anlaşılır. Şu form mesela silmediği vakit bu altın ve 14 ayar. 14 ayar garantisi var. 18 ayarda denememiz lazım. 22 ayarda denememiz lazım. Altın olmayan bir eserle bir unsurla denediğimiz vakit mesela şu elimizdeki altın olmayan bir eser. Artık şu altın olmayanı şuraya sürdük. Yanına da altın olanı sürdük. Yine tıpkı asidi 14 ayar kullanalım. Artık burada bir özellik aslında altın olmayanın silinmesi, altın olanın da kalması lazım. Gördüğünüz üzere bu beyazlaştı. Bazen bu büsbütün sarfiyat, bazen de beyaz olur. Bu altın olmadığını gösteriyor bunun. Bu da altın olduğunu gösteriyor.
“Altın suyu dediğimiz, kral suyu dediğimiz, üç kısım litrik asit, bir kısım sülfürik asitten oluşan asitlerle lakin bunları anlayabiliyoruz”
En hoş örneği bunlarda mesela 18 ayar, 22 ayar vuralım. Bu altında 22 ayar. Garanti olsun. Bunun 22 ayar olmadığını biliyoruz aslında. Bildiğimiz için şu 22 ayarı vuralım ve büsbütün nasıl gittiğini gösterelim. Şöyle büsbütün gördüğünüz üzere gidiyor. Altın kolay kolay her asitle reaksiyona girmez. Altın suyu dediğimiz, kral suyu dediğimiz, üç kısım litrik asit, bir kısım sülfürik asitten oluşan asitlerle lakin bunları anlayabiliyoruz. Başka türlü altın esasen kimyadaki ismi soy metal, asil metal.
“Altının çeşitleri var. Sıfırdan, 995’e kadar altının milimi var”
Bu erittiğimiz altınları, bu yalnızca burada altın mı, değil mi, 14 ayar mı, 18 ayar mı falan onları anlıyoruz. Lakin tabi altının çeşitleri var. Sıfırdan, 995’e kadar altının milimi var. Yani kaç milim. Binde kaç ayar altın? Onları da bu türlü erittikten sonra profesyonel kimya laboratuvarlarına gönderiyoruz. Kimya laboratuvarlarında örneğin bu elimizdeki altın. Karışık bir altın, 14 ayar, 18 ayar karıştırmışız. Binde 654 altın. Bunlar tekrar bu rafinereye gidiyor. Rafineri de bunlar temizleniyor ve 995 yani has altını olarak tekrar bize geri geliyor. ve bunlar da yeni eser oluyor. Siz hanımlarımıza kolyeler, küpeler, yüzükler oluyor.”
Kuyumcu Ayhan Oğuz ise şunları anlattı:
“Makineye sokuyorsunuz. Bunun kaç ayar olduğunu, altın mı olup olmadığını bir formda gösteriyor makine”
“Sahte altının ayırt edilmesi için sonuçta biz müşterilerden pek almıyoruz. Alan esnaf da evvelden dediğimiz mihenk taşı var. Taşa sürülür. Üstüne asit konur. Oradaki altının 14 ayar mı 18 ayar mı olduğu anlaşılır. Fakat artık teknoloji ilerledikçe bunu makinelerle yapıyorlar. Makineye sokuyorsunuz. Bunun kaç ayar olduğunu, altın mı olup olmadığını bir biçimde gösteriyor makine. Biz mesela eski hurdaları toplarız, eritiriz. Rapor yaparız. Orada da altını kıymetlendirmiş oluruz o formda. Yani altının uydurma olup olmadığını o denli anlaşılır. Şimdiki teknolojilerde makinelere sokulup o denli anlaşılabilir. Müşteriler açısından da onlar da kendi güvenlikleri kuyumculardan alsınlar. Yani hiçbir kuyumcu bu türlü bir şey yapmaya tenezzül etmez. Düzmece altın satmak üzere. Herkes gerçek altın satar.
“Altın kotası hür bırakılsa kaçak da gelmesine gerek kalmayacak”
Vallahi şu anda Türk halkının inanılmaz altına talebi var. Bu da karşılanmıyor. Hükümet de bir kota koydu buna bildiğiniz üzere. Fazla talep var. Onun için de herhalde dışarıdan altın getiriyorlar kaçak yollarla. Zira devlet bir kota koyduğu için altının girişi yasak. Kaçak yollarla altın sokuyorlar. Bunun bir halde önlenmesi lazım. İhracat için de çok büyük sekte vuruyor. Yani bizim kuyumculuk ihracatçıları maalesef yurt dışına altın göndermekte zorluk yaşıyorlar. Ortada aşağı üst dört, beş bin dolar bir fark var külçeyle, yurt dışıyla burası ortasında. Onun bir biçimde yapılması lazım. Devletin bunu bir biçimde halletmesi lazım. O bakımdan büyük bir zahmet. Yani hür bırakılırsa kaçak da gelmesine gerek kalmayacak. Yani yurt dışından altın gelecek, ihracat edilecek. Ona nazaran de herkes altına erişimini sağlayabilecek. Şu anda altına erişim maalesef muhakkak bir kota şeyinde sağlanıyor. Ondan ötürü da kaçak geliyor. Televizyonlarda gördüğümüz kadarıyla. Artık nasıl geliyorsa. Bir sefer at üstünde gelmiş. Okuduk Ağrı’dan gelmiş. Diğer yollarla gelmiş. Yani bir biçimde geliyor.”