Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, “Gerek akademisyenlerle, gerek uygulayıcılarla yaptığımız görüşmeler doğrultusunda mevzuatımızdaki haksız tahrik uygulamasıyla ilgili de bir düzenleme muhtaçlığı olduğunu düşünüyoruz ve bu kapsamda milletvekillerimize bir teklifimiz olacak.” dedi.
Tunç, Ankara Hakimevi’nde düzenlenen “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Koordinasyon Kurulu 18. Toplantısı”nda yaptığı konuşmada, adaletin kapısını çalan her bayanın yalnız olmadığını göstermek, onlara uzanan her haksız eli hukukla durdurmak için çalışmalarını odunsuz ve kesintisiz olarak sürdürdüklerini söyledi.
Kadına yönelik şiddetin kökünü kurutmanın fakat kararlılıkla yürütülen topyekün çabayla mümkün olduğunu belirten Tunç, tüm paydaşların tıpkı masa etrafında buluşmasının, sonuç alma açısından değerli ve zorunlu olduğunu aktardı.
Yılmaz Tunç, bayana yönelik şiddetin, insan hak ve onuruna açılmış bir savaş, toplumun vicdanına sürülmüş kara bir leke olduğunu tabir ederek, “Kadına yönelik şiddet, toplumu içten içe çürüten bir kanser, insanlığın kalbinde açılan derin bir yaradır. Zira bir bayanın sesi kesildiğinde toplumun ruhu da zedelenir. Bir annenin gözyaşı aktığında, insanlık onuru ziyan görür, yara alır. Bu yüzden, bayanların haysiyetine dokunan her türlü şiddet karşısında dimdik duruyoruz ve durmalıyız. Bayana yönelik şiddeti, hiçbir mazerete, hiçbir mazerete sığınmadan, şartsız ve tereddütsüz reddediyoruz.” diye konuştu.
Kadına yönelik şiddetin cezasız kalmaması için hukuk sistemini güçlendirdiklerini kaydeden Tunç, hem mağdur odaklı adalet anlayışını hem de bayana yönelik şiddet faillerinin hak ettiği cezayı alması için atılan adımları kararlılıkla sürdüreceklerini söyledi.
Tunç, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın liderliğinde son 23 yılda bayan hakları ve bayana yönelik şiddetle gayret konusunda birçok düzenlemeyi hayata geçirdiklerini anımsattı.
Ceza kanunundaki değişikliklerle “kasten öldürme”, “kasten yaralama”, “eziyet”, “kişiyi hürriyetinden mahrum kılma” cürümlerinin bayana karşı işlenmesi halini, cezada ağırlaştırıcı neden olarak kabul ettiklerini hatırlatan Tunç, bayana karşı işlenen “kasten yaralama” cürmünün, kuvvetli hata kuşkusunun varlığı halinde tutuklama nedeni sayılan kabahatler ortasına alındığını kaydetti.
Tunç, “Duruşmalarda salt düzgün hal indirimi alabilmek için kravat indirimi olarak tabir edilen failin duruşmada mahkemeyi etkilemeye yönelik tavır ve davranışlarının takdiri indirim nedeni olarak kabul edilemeyeceğine ait düzenlemeyi de hayata geçirdik.” dedi.
Mağdurlara psikososyal destek
Suç mağduru bayan ve çocukların, faillerle bir ortaya gelmeden, uzmanların takviyesiyle özel ortamlarda sözlerini verebilmelerine imkan sağlayan isimli görüşme odalarını oluşturduklarını anlatan Tunç, şöyle devam etti:
“Bugün prestijiyle 81 vilayetimizde 165 adliyede, 174 isimli görüşme odasında 134 bin 432 isimli görüşme gerçekleştirildi. Ayrıyeten 81 vilayetimizde kurduğumuz ve sayısı 172 olan isimli dayanak ve mağdur hizmetleri müdürlüklerimiz, başta çocuklar, bayanlar, engelli ve yaşlı bireyler olmak üzere tüm mağdurların isimli süreçte yalnız olmadıklarını hissettirmektedirler. Bu müdürlüklerde, kurulduğu 2019 yılından bu yana 198 bin 746 bireye bilgilendirme yapılmış, 539 bin 477 toplumsal inceleme raporu hazırlanmış, 138 bin 736 belgede tabire katılınmış ve toplamda 1 milyon 744 bin 625 şahsa isimli süreçte psikososyal takviye sağlanmıştır.”
Tunç, 4. Yargı Islahatı Strateji Belgesi’nin geçen hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından kamuoyuna açıklandığını anımsatarak, dokümanda, “kadına yönelik şiddete sıfır tolerans” prensibi doğrultusunda bayan haklarına ait uygulamalar geliştirilmesi ve şiddet mağduru bayanların adalete erişiminin güçlendirilmesinin hedeflendiğini söyledi.
“Haksız tahrik” indirimi
“Kamuoyunda son vakitlerde yargı kararları üzerinden, haksız tahrikle ilgili verilen kararlar üzerinden birtakım tartışmalar ve yakınmalar da kelam konusu.” sözünü kullanan Tunç, şunları kaydetti:
“Biz, bu bahiste gerek akademisyenlerle, gerek uygulayıcılarla yaptığımız görüşmeler doğrultusunda mevzuatımızdaki haksız tahrik uygulamasıyla ilgili de bir düzenleme muhtaçlığı olduğunu düşünüyoruz ve bu kapsamda milletvekillerimize bir teklifimiz olacak. Müebbet mahpus cezasını gerektiren bir hatası, haksız tahrik altında işleyene verilecek cezanın alt sonu şu anda 12 yıl. Bunun 16 yıl olmasını, üst hudut şu anda 18, o 18’in 22 yıl olmasını milletvekillerimizin takdirlerine arz edeceğiz.
Yine ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezasını gerektiren bir kabahati kişi haksız tahrik altında işlemişse şu anda alt hudut 18 yıl, bunun 22 yıla, üst hududu ise 24 yıl şu anda. Bunun da 30 yıla çıkarılmasını milletvekillerimizin takdirlerine arz edeceğiz. Takdir milletvekillerimizin, Meclisimizin.”
Tunç, 2026-2030 yıllarını kapsayacak Bayana Yönelik Şiddetle Uğraş 5. Ulusal Aksiyon Planı’na ait kıymetli faaliyetleri hayata geçireceklerini bildirerek, bu kapsamda saha ziyaretleriyle bayana yönelik şiddetle gayret konusunda diyalog toplantıları gerçekleştireceklerini, isimli dayanak müdürlüklerindeki işçiye bayana karşı şiddetle çaba konusunda eğitimler vereceklerini anlattı.
Adli görüşme odalarının sayılarını artıracaklarını söz eden Tunç, mağdurlara yönelik bilgilendirici gereçler hazırlayıp dağıtmaya devam edeceklerini ve tekrarlanan şiddet hadiseleriyle ilgili risk tahlilinin daha faal yapılmasını sağlayacaklarını belirtti.
Tunç, bayana yönelik şiddet hareketlerinden ötürü hükümlü bulunan bireylere yönelik öfke denetimi içerikli programlar dahil olmak üzere tüm çalışmaları daha faal halde sürdüreceklerini aktardı.
“Türk yargısının, yanılgısız karar vermesi vatandaşımızın haklı beklentisi”
Kadına yönelik şiddetle uğraşta atılan her adım ve yeniliğin fakat adaletin yanlışsız, vaktinde ve kararlı uygulanmasıyla mana kazanabileceğini vurgulayan Yılmaz Tunç, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Türk milletinin, kendisi ismine karar veren bağımsız Türk yargısından beklentisi, tüm mahkemelerimizin bayana yönelik şiddet olaylarında daha hassas olmaları ve vicdanları yaralamamasıdır. Türk yargısının, bayana yönelik şiddet üzere toplumun hassas olduğu bahislerde çabucak harekete geçip kusursuz karar vermesi vatandaşımızın haklı beklentisidir. Fakat adaletin, tek bir kararın değil, bir sürecin yapıtı olduğunu da unutmamak gerekir. Üç dereceli yargı sistemimizde verilen bütün kararlara karşı tesirli kanun yolları açıktır. Adalet terazisi, bir yanılgı olsa dahi kendi mecrası içinde eninde sonunda dengeyi sağlayacaktır.”