Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Lideri Mehmet Ali Işık, Türkiye’nin üretim ve ihracatında dünya lideri olduğu kuru incirde besin kodeksine ve memleketler arası standartlara uygun üretim yapıldığını, aflatoksin sıkıntısına karşı üretici, ihracatçı ve Tarım ve Orman Bakanlığı işbirliğiyle sıkı kontrol ve kontrol sürecinin uygulandığını bildirdi.
Kuru incirde aflatoksin sorunu nedeniyle ihracattan geri dönen eserlere ait basında yer alan haberlerle ilgili Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği idare şurası üyelerinin iştirakiyle Ege İhracatçı Birliklerinde basın toplantısı düzenlendi.
Toplantıda birçok tarım eserinde görülebilen aflatoksin ve okratoksin sıkıntısına ait kuru incir özelinde yürütülen çaba çalışmaları hakkında açıklama yapan Birlik Yönetim Kurulu Lideri Işık, aflatoksinin kuru incire insan eliyle konulan bir zirai ilaç ya da kalıntı olmadığını, iklim şartlarına bağlı olarak ortaya çıkan saprofit mantarlardan kaynaklanan doğal bir sorun olduğunu kaydetti.
Üretim periyodundaki hava şartlarına bağlı olarak toplam üretim içindeki aflatoksin varlığının binde 5 ila yüzde 1,5 ortası oranlarda değiştiğini lisana getiren Işık, “2024 üretim döneminde görülen olumsuz hava şartlarından ötürü aflatoksin varlığında değerli bir artış meydana geldi. 2024 yılında aflatoksin ve okratoksin bulaşıklığı nedeniyle AB ülkelerine yapılan ihracatımızda alınan Süratli Alarm Bildirimi sayısı 2023 yılına nazaran artış gösterdi.” diye konuştu.
Kuru incirde aflatoksin oluşumunun önüne geçmek için üreticiler, Tarım ve Orman Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, enstitüler, üniversiteler, borsalar ve tüccarlarla ağır gayret programı uyguladıklarını anlatan Işık, bu oluşumun önüne geçmek üzere üreticilere zirai uğraş, kurutma kereveti üzere gereçleri fiyatsız dağıttıklarını söyledi.
“Aflatoksinli incirler biyogaz tesisinde güce dönüşüyor”
Aflatoksinin kuru incirden ayıklanması için tüm işletmelerde karanlık odalarda UV lambaları ve lazer ayıklama makineleriyle fiziki denetim yapıldığını, eserlerden alınan numunelerin laboratuvarlarda tahlile tabi tutulduğunu anlatan Işık, Tarım ve Orman Bakanlığının da ihracat öncesi her partiden aldığı numuneleri tahlil ettiğini, ihracatına müsaade verilen eserlerin pazara sunulduğunu aktardı.
Bu süreçlerden geçen kuru incirin bütün ve ambalajlı olarak ihraç edildiğini, meyvenin kesik olarak tercih edilmemesi nedeniyle parçalayıp içine bakamadıklarını lisana getiren Işık, eserin gittiği AB ülkelerinde incirin kesilerek içinde de tahlil yapıldığını kaydetti.
İhraç edilen her eseri keserek içine bakmalarının mümkün olmadığını lisana getiren Işık, AB’nin kendi iç pazarındaki üreticilerinden istemediği standartları Türkiye’den istediğini savundu.
Birlik olarak her yıl ihracatçı firmalarda ayıklanan yaklaşık 600 ton aflatoksinli inciri alarak biyogaz tesisinde güce dönüştürdüklerini, bu yıl iklim şartlarındaki olumsuzluk nedeniyle bu ölçüsü artırdıklarını kaydeden Işık, şöyle konuştu:
“Bu yıl iklim şartlarındaki olumsuzluk nedeniyle geçen yıl binde 7 olan aflatoksinli kuru incir alım oranını yüzde 1,5’a çıkardık. Hiç okratoksinli incir toplamıyorduk, bu yıl onu da toplayacağız. Okratoksin ve aflatoksinli incirlerin toplanma oranı yüzde 2,5’e ulaşıyor. Yıllık üretimimiz olan 70 bin ton içerisinde bu oran 1500 ton yapar. Bu maliyeti ihracatçılar olarak yükleniyoruz. Bunun örneği dünyada yok. 6 bin parti ihraç ediyorsunuz, 5 parti geri geliyor. Bunun üzerinden suiistimal ediliyor. 40 bin çiftçi ailesiyle çalışıyoruz, çiftçilerimize saygısızlık yapılıyor. İhracattan geri dönen eserler Türk Besin Kodeksi mevzuatına uygunsa ülkemize girebilmekte, ithalat prosedürüne tabi tutulmaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı kontrolünde analiz edilerek sonucu uygun olan partilerin yurda girişine müsaade verilmektedir. Bakanlık yetkilileri nezaretinde kuru incirler tekrar ayıklanmakta, tekrar numune alınarak tahlil edilmekte, yasal limitlerin altında olan kuru incirler ülkemize girebilmektedir. Bu açıdan çeşitli mecralarda aflatoksinli kuru incirlerin ihracat pazarlarında tüketilmeyip ülkemiz pazarında satışa sunulduğuna yönelik tüm savlar temelsiz ve aldatıcıdır.”
Işık, kuru incirde ihracat dönemi olan eylül-kasım devrinde bu dönem, geçen döneme nazaran dış satımı 86 milyon 431 bin dolardan 122 milyon 65 bin dolara çıkardıklarını, döviz gelirinin yüzde 41 arttığını da kelamlarına ekledi.