Resmi Gazete’de yer alan yönetmelik, arabalarda kullanılacak güvenlik sistemlerine ait idari ve teknik gereklilikleri düzenliyor. 2024’te yayımlanan olay bilgi inceleme kaydedici sistemler yönetmeliğinin devamı niteliğindeki bu adımda, alkol kilidi ve başka sistemlerin standartları tanımlandı. Teknik şartnamelerin belirlenmesiyle, bu aygıtların araçlara montajı için son hazırlıklar da tamamlanmış oldu.
SİSTEM NASIL ÇALIŞACAK?
Alkol kilidi, şoförün nefesindeki alkol oranını ölçen aygıtlarla çalışıyor. Hududu aşan şoförlerin aracı çalıştırması sistem tarafından engelleniyor. Farklı modelleri bulunan sistemin, anahtara üflemeli versiyonları da mevcut. Yönetmelikte, bu aygıtların tip onay dokümanları ve şablonları da ayrıntılı bir biçimde yer aldı.
YIL İÇİNDE UYGULANMAYA BAŞLANACAK
Yeni düzenlemenin 2025 prestijiyle Türkiye’de hayata geçirilmesi planlanıyor. Uzmanlar, hem teknolojik hem de türel altyapının gerçek biçimde oluşturulması hâlinde, bu sistemin trafik kazalarını önemli oranda azaltabileceği görüşünde…
ACİL DURUM ŞERİT SİSTEMİ DE DEVREDE
Araçlarda alkol kilidinin yanı sıra, şoförler için acil durum şeritte tutma sistemi de bulunacak. Bu sistem, şoförün şeritten çıkmasını önleyerek güvenliği artırmayı hedefliyor.
ALKOL ORANI YÜKSEKSE ARAÇ ÇALIŞMIYOR
Alkol kilidi sistemi, şoförlerin aracı çalıştırmadan evvel nefes testi yapmasını gerektiriyor. Test sonucunda alkol oranı belirleniyor; şayet oran hududun üzerindeyse araç çalıştırılamıyor ve şoför uyarılıyor. Bu yenilik, trafikte alkollü araç kullanımını önlemek için kıymetli bir adım olarak görülüyor.
AB MEVZUATINA AHENK SAĞLANDI
Daha evvel yayımlanan yönetmelikte, akıllı sürat takviye sistemi, şoför dalgınlık ve dikkat ikaz sistemi, olay data kaydedicisi ve gelişmiş şoför dikkat dağınıklığı ikaz sistemlerinin idari temelleri belirlenmişti. Yeni düzenleme ise Avrupa Birliği mevzuatına ahenk çerçevesinde hazırlandı ve motorlu araçlarda güvenlik standartlarını yükseltmeyi amaçlıyor.
ALKOL KİLİDİ HİLEYLE ATLATILABİLİR Mİ?
Alkol kilidi sistemini devre dışı bırakmaya yönelik kimi sistemler sıkça tartışılsa da, bu sistemlerin gelişmiş güvenlik tedbirleri sayesinde hile yapılması neredeyse imkansız hale getirilmiştir.
İşte en yaygın hile teşebbüsleri ve bunlara karşı alınan tedbirler:
1. Diğeri Üflerse Araç Çalışır mı?
Bir diğerine üfletip aracı çalıştırmak, birinci bakışta en kolay metot üzere görünse de, çağdaş alkol kilitleri bu cins teşebbüsleri tespit edecek özelliklerle donatılmıştır.
Kamera Sistemi: Aygıt, üfleyen kişiyi kayda alarak gerçek şoförle eşleşmediğini tespit edebilir.
Yolculuk Sırasında Rastgele Testler: Sistem, sürüş esnasında şoförden tekrar üflemesini isteyerek değişiklikleri algılar.
Yasal Yaptırımlar: Trafik denetiminde bu cins bir hile tespit edilirse, şoför hem ağır para cezası alır hem de muhtemel bir mahkeme süreciyle karşı karşıya kalır.
2. Soğan, sarımsak, nane yahut gargara ile alkolü bastırmak mümkün mü?
Alkol ölçüm aygıtlarını yanıltmak için gargara, nane yahut güçlü kokulu besinler tüketmek, halk ortasında bilinen en yaygın yanlış inanışlardan biridir. Lakin çağdaş aygıtlar:
Alkolün Kimyasal Bileşimini Tanır: Soğan yahut nane üzere hususların içeriğindeki etanol ve başka bileşenler tahlil edilerek kandırma teşebbüsü başarısız olur.
Geri Tepme Riski: Alkol bazlı gargaralar, aygıtın daha yüksek alkol bedeli algılamasına bile neden olabilir.
Trafik Denetimleri Ekstra Tedbirler Sunar: Kilidi geçmeyi başarsanız bile, rastgele bir denetim noktasında yapılan ek testlerde durum ortaya çıkacaktır.
3. Alkol Kilidine Nefes Yerine Basınçlı Hava Versem Çalışır mı?
Bu metodun de çağdaş aygıtlara karşı işe yaraması imkânsızdır.
Nefes Sıcaklığını Ölçer: Alkol kilidi, insan nefesinin sıcaklık ve nem düzeylerini tahlil eder. Basınçlı hava soğuk yahut kuru olduğu için aygıt kandırılamaz.
Devamlı Üfleme Algısı: Doğru basınçta ve müddette üfleme sağlanmazsa, sistem aracı çalıştırmaz.
4. Alkol Kilidini Söküp Aracı Kullanmak Mümkün mü?
Cihazı büsbütün devre dışı bırakmak, önemli yasal sonuçlar doğuracak bir prosedürdür.
Sistem Manipülasyonları Kaydeder: Alkol kilidi, aracın elektronik sistemine bağlıdır ve rastgele bir sökme teşebbüsü kayıt altına alınır.
Ağır Yaptırımlara Yol Açar: Sistemin kurcalandığının anlaşılması durumunda şoför ağır para cezaları ve mümkün mahpus cezalarıyla karşılaşabilir.
Tekrar Kullanımı Zorlaştırır: Sökülen aygıtın tekrar bağlanması gerektiğinde ek onay ve masraflar gerekeceğinden sürdürülebilir bir usul değildir.